Stres chroniczny jest podstępny – żyjąc z nim latami, przestajemy go zauważać. Do jego oznak należą m.in.: uczucie ciągłego zmęczenia, zamartwianie się, brak humoru, panikowanie, wykonywanie każdej czynności w pośpiechu, niezdolność do stawienia czoła pracy, problemy ze snem.
Jednocześnie przyjmujemy postawę „tak już musi być”. Moja praca mnie wykańcza, ale trudno, tak już musi być; ledwie daję radę, łącząc pracę i biorąc na siebie wszystkie obowiązki w domu – ale tak musi być, nikt przecież nie zrobi tego lepiej ode mnie. Poddajemy się, nie zauważając, że niejednokrotnie sami jesteśmy źródłem swoich zmartwień.
Zdaniem prof. Steve’a Petersa stres chroniczny rodzi się z niewspółmiernych do rzeczywistości oczekiwań wobec siebie, świata i innych. Jego trzy potencjalne źródła to: my sami, okoliczności i inni ludzie. Kluczowe więc będzie uświadomienie sobie kierujących nami przekonań oraz tego, gdzie zaczyna się i kończy nasz rzeczywisty wpływ na daną sytuację. Nie zawsze możemy ją zmienić, ale poczujemy się dużo lepiej, jeśli wobec problemów przyjmiemy aktywną postawę i sprawdzimy, co możemy zrobić sami, gdzie potrzebna będzie pomoc innych, a z czym musimy się pogodzić.
Jeśli żyjesz w chronicznym napięciu i chcesz się od niego uwolnić, odpowiedz na poniższe pytania i sprawdź, co powinieneś zmienić
1.Czy sensownie organizujesz i wykorzystujesz czas?
Być może wprowadzenie jakiejś jednej zmiany mogłoby znacząco polepszyć sytuację.
2. Czy potrafisz stawiać granice?
Rozważ sytuacje, w których warto, żebyś częściej mówił „nie”.
3. Czy twoje oczekiwania są realne?
Zastanów się, na ile realistyczne jest oczekiwanie, że będziesz doskonały we wszystkich rolach życiowych.
4. Czy bierzesz odpowiedzialność tylko za powierzone ci sprawy, czy również za te, za które odpowiada ktoś inny?
5. Rozwiązujesz problemy od razu czy odsuwasz je od siebie, aż kumuluje ich się tak dużo, że czujesz się przytłoczony i bezradny?
6. Czy umiesz rozpoznawać swoje ograniczenia?
A może zakładasz, że coś takiego jak ograniczenia w ogóle cię nie dotyczy?
7. Czy odpowiednio wcześnie zwracasz się do innych o pomoc?
Zastanów się, czy prosisz o pomoc właściwe osoby.
8. Czy rozmawiasz z innymi o stresujących cię sytuacjach?
Czy też dusisz wszystkie zmartwienia w sobie?
9. Czy dajesz sobie prawo do odpoczynku?
W jaki sposób odpoczywasz? Jaka forma aktywności sprawiłaby ci radość
Źródło: Steve Peters, „Paradoks szympansa. Przełomowy program zarządzania umysłem”