Żyrafy nie mają ustalonego sezonu rozrodczego. Nie wchodzą w ruję, jak psy czy koty. Nie wydają sygnałów godowych ani nie dają wizualnych wskazówek o gotowości seksualnej. Skąd zatem samiec ma wiedzieć, że jego zaloty zostaną przyjęte? Naukowcom z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis (UC Davis) wreszcie udało się rozwikłać tę zagadkę. Szczegóły opisano w czasopiśmie Animals.
Życie seksualne u żyraf to dziwny rytuał
Żyrafy mają jednak swój “rytuał”, który poprzedza u nich kopulację. Samce testują zainteresowanie samic szturchając je i wąchając ich genitalia. Jeżeli samica jest otwarta na zaproszenie, oddaje mocz przez ok. 5 sekund, a samiec bierze go do ust. Następnie podwija wargę i wdycha mocz otwartym pyskiem (odruch flehmen), dzięki czemu transportuje feromony samicy do narządu lemieszowego (VNO).
Czytaj też: Żyrafy na liście krytycznie zagrożonych gatunków. Naukowcy mówią o “cichym wymieraniu”
Nowe badania zapewniają precyzyjne zrozumienie, jak odruch flehmen wpływa na anatomię żyraf. Choć jest on powszechny wśród wielu zwierząt, m.in. koni i kotów, większość ssaków czeka, aż mocz znajdzie się na ziemi, aby go zbadać. Żyrafy nie są do tego zdolne, więc pobierają próbkę jeszcze w trakcie oddawania moczu. To niezwykłe zachowanie w świecie zwierząt.
Prof. Lynette Hart z UC Davis mówi:
Nie ryzykują schylania się do ziemi z powodu ekstremalnego rozwoju ich głowy i szyi. Więc muszą szturchnąć samicę, skutecznie mówiąc: “proszę oddać mocz teraz”. I często ona to zrobi. Jeśli nie, samiec będzie wiedział, że nie ma co liczyć na kopulację.
Prof. Hart była świadkiem tego zachowania podczas wielu podróży badawczych do Parku Narodowego Etosha w Namibii. Na zachodniej stronie parku znajdowały się duże wodopoje, przy których gromadziły się dziesiątki żyraf. Prof. Lynette nazwała to “spełnieniem marzeń” o obserwowaniu żyraf. Jej mąż, prof. Benjamin Hart badał wcześniej jak odruch flehmen funkcjonuje w świecie zwierząt, m.in. kóz. Podczas podróży do Afryki Wschodniej, Hartowie wpadli na pomysł, że podobny proces zachodzi u żyraf.
Czytaj też: Pająki też uprawiają zaloty. Niewiarygodne, co robią samce, aby się przypodobać wybrance
Prof. Benjamin Hart mówi:
Jest to część ich zachowań reprodukcyjnych. Odkrycie to poszerza nasze rozumienie, co robią żyrafy, gdy gromadzą się wokół wodopoju. Ludzie uwielbiają oglądać żyrafy. Myślę, że im więcej społeczeństwo zrozumie na ich temat, tym bardziej będzie zainteresowane ich ochroną.
Naukowcy przy okazji odnotowali nieudokumentowane wcześniej zachowania żyraf, m.in. żucie kości (osteofagię) czy głośne “warczenie” samców przy różnych okazjach. Było to najprawdopodobniej wołanie ostrzegawcze, gdyż odstraszyło większość okolicznych żyraf. Żyrafy są zazwyczaj bardzo ciche, a kiedyś uważano nawet, że są nieme.