Niedaleko miejscowości Llandrindod Wells w Walii w skałach ze środkowego ordowiku (ok. 470-460 mln lat temu) odnaleziono dwa okazy wczesnych stawonogów przypominających opabinidy i anomalokarydy. Nie byłoby nic dziwnego, gdyby nie fakt, że tak wyglądające skamieniałości znamy najpóźniej ze skał o 40 mln lat starszych. Zatem znalezisko przedłuża linię ewolucyjną jednej z najbardziej intrygujących grup stawonogów.
Czytaj też: Zagadka nauki sprzed 100 lat rozwiązana. Dlaczego rośliny osiągnęły taki sukces, „wychodząc na ląd”?
Odkrycie opisali naukowcy z Wielkiej Brytanii i USA na łamach Nature Communications. Obydwa okazy są niewielkich rozmiarów – liczą 13 i 3 milimetry.
To zwierzę namieszało w ewolucji stawonogów. Nietypowa budowa ciała zdradza od kogo pochodzi
Przypomnijmy, że opabinidy są grupą wymarłych stawonogów, które pojawiły się podczas „eksplozji życia” w kambrze, prawie 540 mln lat temu. Wyglądały bardzo nietypowo, porównując do dzisiejszej urody pajęczaków, owadów czy skorupiaków. Posiadały one trąbkę z pazurami, pięcioro oczu, a ciało było otoczone charakterystyczną „spódniczką” umożliwiającą pływanie w toni wodnej.
Opabinidy są blisko spokrewnione z innymi drapieżnikami kambryjskiego okresu – z anomalokarydami zwanymi również radiodontami. Te stworzenia dorastały nawet do pół metra i siały postrach przed pół miliardem lat. Potrafiły złapać w swoje szczypce niemal każde zwierzę.
Aż dziw bierze, że malutkie okazy z ordowickich skał mogą być późnymi gatunkami należącymi do opabinidów. Większemu ze stworzeń nadano nową nazwę gatunkową Mieridduryn bonniae. Nad mniejszym trwają jeszcze dywagacje, czy jest młodszym osobnikiem tego samego gatunku, czy przedstawicielem nowego.
Mieridduryn bonniae zdradza również objawy swoistych innowacji ewolucyjnych. Zwierzę już wytworzyło kończyny, czego nie miały starsze opabinidy i anomalokarydy. Jest to oznaka rozwoju ewolucyjnego. Niewielkie rozmiary jednak wskazują, że grupa znajdowała się pod presją ekologiczną i najpewniej wyginęła w kolejnych milionach lat.
Czytaj też: Znamy kolejnego kandydata na pandemię? Nietoperze mogą go przenieść, ale to wyłącznie nasza wina
Stawonogi z Walii są istotnym znaleziskiem, ponieważ rzuca nowe światło na rozwój ewolucji stawonogów, w tym pajęczaków, owadów i skorupiaków. Mieridduryn bonniae pokazuje nam, w którą stronę poszła ewolucja tych zwierząt.