Dźwigów używali już starożytni Grecy, kiedy połączyli razem kilka bloczków i dodali do nich ramię zwane wysięgnikiem. Od tego czasu prawa fizyki nie uległy zmianie, ale nawet mający pozytywne nastawienie do fizyki Grecy zdziwiliby się wielkością współczesnych żurawi budowlanych.
Maszyny te, nazywane też żurawiami wieżowymi, służą do budowania drapaczy chmur i są zaliczane do największych maszyn roboczych. Żurawie budowlane mogą być stacjonarne lub przejezdne – umieszczone są wtedy na podwoziu szynowym lub gąsienicowym.
Żurawie składa się z części. Najpierw mały żuraw samochodowy stawia stalową ramę, a na niej pierwszy moduł wieży. Ta podstawa obciążana jest balastem. Na wierzchu konstrukcji umieszcza się kabinę operatora, wysięgnik (ramię) oraz przeciwwagę. Jednak żuraw jest na razie niski i trzeba go podwyższyć. Służy do tego urządzenie wznoszące, czyli szeroka kratownica z trzema ściankami i czwartą ruchomą oraz siłownikami hydraulicznymi. Urządzenie może się przesuwać w górę i dół wieży – dzięki niemu żuraw podwyższa sam siebie. Hydrauliczne siłowniki podnoszą górną część żurawia razem z kabiną. W ten sposób na wierzchu wieży powstaje luka, w którą wkłada się nowy stalowy moduł. Kolejne dodawane „klocki” skręcane są śrubami z poprzednimi, a cały proces jest powtarzany dopóty, dopóki wieża żurawia nie osiągnie pożądanej wysokości.
Stalowe moduły mają taką konstrukcję, która jest odporna na wyginanie. Żuraw się nie wywraca, ponieważ u podstawy obciążony jest betonowym balastem, zaś jego długie ramię i zawieszony na nim ciężar są zrównoważone przeciwwagą.
Konstrukcja żurawi wieżowych wydaje się ażurowa i delikatna, ale tak naprawdę jest niezwykle mocna i odporna. Wieża o przekroju 2,3 metra może mieć wysokość nawet 100 metrów lub jeszcze więcej, jeśli przymocuje się ją do ściany budynku, wysokość ogranicza też długość liny podnoszącej. Żuraw Liebherr 4000 HC 80 jest największą produkowaną seryjnie maszyną tego typu. Ma wysięg 100 m x 34 tys. kg i udźwig do 8o tys. kg, maksymalna wysokość podnoszenia wolnostojąca to 110 m.