Dr Andrzej Wolniewicz z Instytutu Paleobiologii PAN wraz z zespołem chińskich badaczy z Hefei University of Technology podzielili się w czasopiśmie eLife najnowszymi doniesieniami na temat ewolucji gadów. Skamieniałość zaurosfargida sprzed 250 milionów lat zdradza zaskakujące podobieństwo żółwi z dinozaurami.
Czytaj też: Najbardziej uparte żółwie świata. Po co one wracają w to samo miejsce od starożytności?
Prosaurosphargis yingzishanensis, bo taką nadano nazwę gatunkową dla znaleziska z terenu Chin, pochodzi dokładnie z okresu oleneku (dolny trias, sam początek ery mezozoicznej po wielkim wymieraniu). Za życia liczył 1,5 metra długości i przypominał dość szeroką jaszczurkę o cechach zbliżających go również do żółwi. Potężne żebra rozchodzące się na boki oraz kostne płytki na grzbiecie formowały swoisty pancerz, bardzo podobny (choć prymitywny) do takich, jakie posiadają dzisiaj żółwie.
Żółwie mają wspólnego przodka z dinozaurami. Najnowsze odkrycie Polaka temu dowodzi
Okazuje się, że owy gad należał do grupy zaurosfargidów, których skamieniałości ze środkowego triasu były znajdowane w Polsce i południowych Chinach. Ostatnie odkrycie ukazuje obecnie najstarszego ewolucyjnie znanego przedstawiciela tych morskich gadów, które preferowały życie w słonych, ciepłych lagunach, aniżeli na lądzie.
Czytaj też: Żółwie olbrzymie żyły w Europie dłużej, niż nam się wydawało. Odkryto niezwykłe skamieniałości
Na podstawie analizy filogenetycznej zespół ustalił, że wczesnotrasiowa rodzina zaurosfargidów była początkowym stadium dla ewolucji kolejnej grupy gadów – zauropterygów, czyli jaszczuropłetwych. Wśród nich wyróżnia się m.in. słynne plezjozaury, które były morskimi drapieżnikami szczytowymi w erze dinozaurów.
Czytaj też: “Żółwie zachowywały się jak maszyny”. Zwierzęta morskie zaczęły pływają w kółko i nikt nie wie czemu
Co jeszcze ciekawsze, dzięki analizie blisko 220 cech anatomicznych badacze wykazali podobieństwo przodków żółwi do archozaurów, czyli olbrzymiego kladu, do którego należą krokodyle, dinozaury i ptaki. Wcześniej to pokrewieństwo w przypadku skamieniałości nie było potwierdzone żadnymi konkretnymi przykładami – uznawano, że żółwie są bliżej spokrewnione z jaszczurkami i wężami. Badania genetyczne sprzed 30 lat jednak wskazywały na coś zupełnie innego i zespołowi polsko-chińskiemu udało się to również dowieść na przykładzie triasowego zaurosfargida.