Nie ma tam ani jednej kobiety. Jaskinia z męskimi szczątkami fascynuje archeologów

Archeolodzy odpowiedzialni za odkrycie miejsca pochówku sprzed kilku tysięcy lat próbują teraz rozwikłać związaną z nim zagadkę. Chodzi o to, dlaczego niemal wszyscy zmarli byli mężczyznami i mieli powiązania genetyczne.
fot. H. Duday

fot. H. Duday

Zespół badawczy zajmujący się tą sprawą składa się z przedstawicieli Université de Bordeaux oraz Université Côte d’Azur. Wspólnymi siłami eksperci przeprowadzili badania, których wyniki zostały niedawno zaprezentowane na łamach Proceedings of the Royal Society B

Czytaj też: Tajemniczy Ludzie Soli odnalezieni. Ostatnie chwile ich życia były wyjątkowo przerażające

Podstawę wyciągniętych wniosków stanowiły rezultaty analiz genetycznych. To właśnie one wykazały, że chodzi o zbiorowy grób zawierający wyłącznie szczątki mężczyzn, którzy byli ze sobą spokrewnieni. Kości znajdowały się na terenie jaskini krasowej Aven de la Boucle. Była ona wykorzystywana przez ludzi w okresie od 3600 do 2800 roku p.n.e., kiedy to organizowano tam pochówki. 

Łącznie do badań wykorzystano 75 osób, przy czym 37 z nich zostało objętych analizami genomu. Określenie wieku szczątków, a co za tym idzie – czasu, w którym wykorzystywano tę jaskinię – było możliwe dzięki datowaniu metodą radiowęglową. Jak wyjaśniają autorzy, 76% szczątków należało do mężczyzn, a większość z nich można przypisać do jednej linii paternalnej. 

Zbiorowy grób znaleziony w jaskini Aven de la Boucle zawiera głównie szczątki mężczyzn. Naukowcy próbują wyjaśnić, co było źródłem tego fenomenu

Jedno z potencjalnych wyjaśnień zakłada, iż status w społecznościach z epoki kamienia był przekazywany między mężczyznami. Z drugiej strony, pojawia się pytanie: jeśli faktycznie tak było, to dlaczego niewielka część zmarłych była kobietami? W odniesieniu do tej kwestii członkowie zespołu badawczego proponują dwie odpowiedzi.

Pierwsza zakłada, iż kobiety, których szczątki umieszczono w jaskini, w jakiś sposób przysłużyły się swojej grupie. W ten sposób zostały więc nagrodzone za zasługi. Alternatywny scenariusz bierze natomiast pod uwagę równy podział płciowy w czasie pochówków – po prostu z czasem kobiece kości zostały z bliżej nieokreślonych przyczyn usunięte z jaskini. 

Czytaj też: Najstarszy złoty skarb na świecie. To znalezisko na stałe zmieniło archeologię

I choć wariant numer dwa mógłby się wydawać na pierwszy rzut oka niedorzeczny, to w praktyce ma on sporo sensu. W prehistorycznych społeczeństwach często kobiety musiały opuszczać swoje grupy, by wiązać się z mężczyznami z zewnątrz. Kiedy umierały, ich ciała mogły być zabierane przez najbliższych, co wyjaśniałoby, dlaczego część kobiecych szczątków mogła po pewnym czasie zniknąć z jaskini. Autorzy dotychczasowych ustaleń z pewnością nie powiedzieli jeszcze ostatniego słowa. Być może wyniki badań genetycznych naprowadzą ich na potencjalne odpowiedzi na pytanie o dysproporcję płciową z Aven de la Boucle.