Skąd bierze się piasek? Skały tworzące zbocza gór ulegają erozji – kruszą się na głazy i kamie nie. Coraz mniejsze kamyki są niesione przez wartkie górskie– strumyki, a w nich, zderzając się ze sobą, są coraz bardziej rozdrabniane. W końcu stają się tak małe jak ziarenka piasku. Ten proces trwa bardzo, bardzo długo. Droga od skały w górach do piasku na wybrzeżu może zająć kilka milionów lat! Żółtawy piasek, jaki znamy z polskiego wybrzeża, ale także z plaż np. na Pojezierzu Mazurskim, kiedyś był skałą. Swoje „życie” mógł zacząć w górach albo w skalistym korycie rzeki, a kończył je najczęściej w morzu albo oceanie. Dotyczy to także piasku na pustyniach. Nad Bałtykiem mamy kwarcową odmianę piasku, złożoną z drobniutkich kamyczków o zeszlifowanych obłych bokach.
W niektórych miejscach na Ziemi piasek tworzą ziarenka skał znajdujących się w morzu, np. wapieni. Te zbudowane są z resztek organizmów żywych, które kiedyś te morza
zamieszkiwały. Skały wapienne są białe, dlatego wapienny piasek ma ten sam kolor – taki znajdziemy np. na Wyspach Bahama. Ale wapienie to tylko jedno z wielu źródeł białego piasku. W amerykańskim parku narodowym White Sands białe wydmy są z gipsu, a na Florydzie, na plażach Pensacola Beach – z czystego kwarcu.
Na plażach w rejonach wulkanicznych, takich jak Islandia, Hawaje czy Teneryfa, piasek jest czarny. Powstał on ze skał magmowych, czyli takich, które kiedyś wypłynęły ze środka Ziemi w postaci lawy. Jego ziarenka są dużo większe niż naszego kwarcowego. Tam nie sposób wybudować zamku ani zostawić ładnego kształtu stopy na wilgotnym czarnym jak smoła podłożu. Chodząc po takiej mrocznej plaży trzeba bardzo uważać. Gdy czarny piasek się nagrzeje, może poparzyć!
RÓŻOWY PIASEK Z PLUM ISLAND
Wyspa położona przy atlantyckim wybrzeżu USA słynie z plaż, na których można znaleźć obszary piasku o nietypowym kolorze. Wynika on z obecności
niewielkich ziarenek minerału zwanego granatem, a konkretnie dwóch jego odmian – czerwonawego piropu i wpadającego w fiolet almandynu.
ZIELONY PIASEK Z HAWAI’I
Zielone plaże można spotkać na niektórych wyspach w archipelagu Hawajów, w tym na największej z nich – Hawai’i. Piasek zawiera tam drobinki minerału zwanego oliwinem, który znajduje się w popiołach wulkanicznych
BIAŁY PIASEK Z BAHAMÓW
Na płyciznach otaczających te wyspy ziarnka piasku przyjmują nietypową formę. To ooidy – mające mniej niż 2 mm średnicy kuleczki z węglanu wapnia, który wytrąca się z wody morskiej. Ooidy można też spotkać w Zatoce Perskiej
CZERWONY PIASEK Z MAUI
Plaże o takim kolorze znajdują się na kilku wulkanicznych wyspach na całym świecie, w tym na hawajskiej Maui. Piasek zawiera dużo tlenków żelaza, które przed setkami i tysiącami lat wydostały się z tamtejszych wulkanów
RÓŻOWY PIASEK Z BERMUDÓW
Na brzegach ciepłych mórz w piasku można znaleźć fragmenty wapiennych szkieletów wielu morskich stworzeń, np. jeżowców i małży. Małe organizmy żyjące na bermudzkich rafach koralowych nadają plażom różowawy odcień
dr Tomasz Rożek – doktor fizyki, dziennikarz naukowy. Prowadzi kanał „Nauka – to lubię” w serwisie YouTube