Kiedy pytamy kogoś, o to jakie wartości są dla niego ważne, po krótkiej chwili namysłu właściwie każdy jest w stanie wymienić kilka, którymi kieruje się w życiu i uznaje je za istotne. Rodzina, prawda, uczciwość, wolność, przyjaźń, miłość, Bóg, wiara, bezpieczeństwo, pieniądze, szacunek i wiele innych w różnych konfiguracjach i z różną siłą wpływu na nasze życie, to jedne z częściej wymienianych pojęć znajdujących się na liście wartości.
Brzmi to jak deklaracja czegoś, co w dużej mierze definiuje sposób naszego postepowania. Czy rzeczywiście? Na ile nasze deklaracje pokrywają się z dowodem w postaci naszego codziennego postępowania? Wreszcie, na ile wymieniane wartości są dla nas świadomym wyborem swojej drogi i czy w związku z tym jesteśmy zdeterminowani do tego, aby w sytuacjach trudnych, konfliktowych, niejednoznacznych kierować się właśnie deklarowanymi wartościami?
Przykład
Młoda osoba deklaruje, że jej główną wartością jest dbałość o rodzinę i zdrowie. Czy w czasach pandemii, przestrzega reguł pozwalających na utrzymanie zdrowia wszystkich członków rodziny? Czy w związku z tym wnuk, który jest studentem zrezygnuje z życia towarzyskiego, żeby móc regularnie odwiedzać schorowaną babcię? Czy będzie w stanie zrezygnować z kontaktów z rówieśnikami, albo zadba o to, aby podczas spotkań towarzyskich utrzymać dystans społeczny w imię ryzyka, że może zostać pasem transmisyjnym dla wirusa? A może jednak wychowanie w duchu wymienionych wartości oraz ich deklarowanie nie wystarcza? Czy rzeczywiście deklarowane wartości są dla danej osoby w tym konkretnym momencie najważniejsze i kluczowe? Może okazać się, że czasem jest to jedynie życzenie, wyobrażenie lub plan na przyszłość.
Czasem nie trzeba wielkich słów, żeby określić czym rzeczywiście kierujemy się w życiu, co sprawia, że jesteśmy przejęci, co nas porusza i mobilizuje. Często w pracy coachingowej nad swoimi celami, czy motywacją, kwestia wartości staje się kluczowa. Świadomość tego, co jest dla mnie ważne pozwala na znalezienie odpowiedzi związanej z tym z jakiego powodu pewne rzeczy przychodzą łatwo, a inne się nie dzieją. Bez względu na to, na jakim etapie swojego życia aktualnie się znajdujemy, możemy przyjrzeć się na ile to, co deklarujemy w sferze wartości jest spójne z tym, co realizujemy w codziennych mini-sprawdzianach, podpowiadającym nam co dla nas jest naprawdę ważne. Dzięki temu będziemy świadomi powodów dla których wybieramy takie a nie inne rozwiązania czy decyzje.
Na początek wystarczy zadać sobie kilka pytań i być może przekonać się, że nasze wartości realizowane niekoniecznie wpisują się w deklaracje. Bez oceniania siebie samego, z ciekawością i otwartością na to, co przyniesie analiza.
1. Jak spędzasz swój czas? Na jakie aktywności w życiu go poświęcasz? Z jednej strony często narzekamy, że brakuje nam czasu na pewne rzeczy, ale z drugiej są takie obszary, na które zawsze go znajdziemy. Dla niektórych są to zobowiązania zawodowe dla innych rodzinne – są osoby, które nie zrezygnują ze spotkania ze znajomym, a inne z treningu sportowego. Każdy z nas wybiera, planuje, wykorzystuje swój czas w sposób dla siebie istotny – nawet jeśli z jakiegoś powodu wydaje nam się, że nie do końca ogarniamy naszą rzeczywistość, warto zobaczyć jaka jest jej charakterystyka.
2. W jakich obszarach swojego życia jesteś najbardziej niezawodny i zdyscyplinowany? W jakich sprawach działasz tak, że nie potrzebujesz zewnętrznej kontroli, przypomnień, wyraźnie czujesz, że motywacja do podjęcia działania pochodzi z Twojego wnętrza? Chętnie koncentrujesz się na tych działaniach, po prostu robisz to, bo masz poczucie sensu, przyjemności, radości z działania w tym obszarze.
3. O czym rozmawiasz z innymi ludźmi? Jakie tematy poruszasz w trakcie swoich rozmów? Kiedy wyraźnie się ożywiasz w kontaktach z innymi osobami, a przy jakich tematach wycofujesz z konwersacji? Niezależnie od tego, jak komunikujemy się z innymi, każdy z nas ma swoje tematy, które są dla niego interesujące i wyraźnie wskazują na to, co jest dla nas ważne. Wystarczy wsłuchać się w siebie.
Aby analizować swoje wartości warto przyjrzeć się różnym obszarom swojego życia (m.in. relacje z ludźmi, zdrowie fizyczne i psychiczne, finanse, duchowość), powyższe pytania są jedynie elementem większej układanki, która może nam pomóc w redefinicji tego, co jest dla nas ważne i stanowi dla nas wartość. Jeśli przy pytaniach zaczną się pojawiać powtarzające odpowiedzi, to w nich właśnie należy szukać swoich kluczowych wartości. Świadomość swoich wartości, jak również wiedza o tym, co sprawia, że jesteśmy zdeterminowani w działaniu sprawia, że łatwiej jest dokonywać wyborów zgodnych z nami samymi – dzięki temu możemy też realizować swoje cele.
O autorce:
Aleksandra Kostyra
Partner House of Skills. Trener i coach w Szkole coachingu i Szkole team coachingu House of Skills.
Od wielu lat projektuje i wdraża procesy rozwojowe w polskich i międzynarodowych korporacjach oraz zarządza zespołami projektowymi. W House of Skills jest liderem zespołu odpowiedzialnego merytorycznie za obszar rozwoju osobistej efektywności. W swojej pracy konsultanckiej wykorzystuje różnorodne metody rozwojowe prowadzące do efektywnych rozwiązań.
Szkoła coachingu House of Skills to program przygotowujący do samodzielnej pracy w roli coacha. Umiejętności i kompetencje nabywane przez uczestników w ramach programu, są również niezwykle użyteczne w pracy menedżerów wszystkich szczebli, szczególnie w obecnych, pełnych nowych wyzwań czasach. Program posiada akredytację ACSTH i przygotowuje do uzyskania certyfikatu International Coach Federation (ICF). Najbliższa edycja Szkoły: 13 marca 2021 r.Szkoła team coachingu to kompleksowy cyklu szkoleniowy rozwijający wiedzę i umiejętności z zakresu prowadzenia coachingu grupowego i zespołowego. Kurs przygotowuje do samodzielnego prowadzenia procesu coachingowego w grupach i zespołach w oparciu o różnorodne narzędzia i podejścia. Program umożliwia uzyskanie punktów CCE potrzebnych do przedłużenia akredytacji ICF lub aplikowania na jej wyższy poziom. Najbliższa edycja Szkoły: 13 marca 2021 r.
Więcej informacji na www.houseofskills.pl