Wał korbowy w samochodzie
Wał korbowy jest niezwykle istotnym i zarazem jednym z podstawowych elementów naszego silnika, umożliwiającym silnikowi tłokowemu spełnienie jego fundamentalnej funkcji. Mówiąc w uproszczeniu, to właśnie ten element zamienia ruch posuwisty tłoków na ruch obrotowy, który jest przekazywany dalej, poprzez skrzynię biegów na koła. Jego prawidłowa konstrukcja oraz eksploatacja wpływa znacząco na komfort jazdy ale, co jest ważniejsze, na żywotność naszego silnika. Ze względu na obciążenia, jakim jest poddawany, wał silnika jest wyjątkowo trwałym elementem.
Budowa wału korbowego
Wały korbowe w silnikach są poddawane ogromnym obciążeniom, i z racji ich ważnej roli dla jednostki napędowej, ich konstrukcja musi być niezawodna.
Wał korbowy jest połączony bezpośrednio z tłokami poprzez korbowody. W wale w samochodzie możemy wyodrębnić czopy główne, będące na wspólnej osi wzdłuż całego wałka korbowego, oraz czopy korbowe, po jednym dla każdego korbowodu. To właśnie w miejscu czopa korbowego korbowód łączy się z wałem korbowym. Natomiast w miejscach czopów głównych cały wał korbowy jest podparty na łożyskach.
Pomiędzy czopami głównymi, a czopami korbowymi znajdują się wykorbienia. Każde z tych wykorbień ma wydłużone przynajmniej jedno ramię. Jest to przeciwwaga i ma ona za zadanie zmniejszyć wibracje silnika poprzez zrównoważenie siły bezwładności tłoków obracających wał korbowy.
Wały silnika wykonane są najczęściej z żeliwa sferoidalnego. Wykonane z tego stopu wały są wyjątkowo opłacalne, ten materiał jest tani oraz łatwy w obróbce, a wykonane z niego wały charakteryzują się wysoką masą własną i pracują wyjątkowo spokojnie. W przypadku samochodu wyczynowego, gdzie wał korbowy przyjmuje na siebie zdecydowanie większe obciążenia, stosuje się tzw. kuty wał korbowy.
Proces, w jakim powstają wały nazywa się odkuwaniem matrycowym. Takie wały składają się zazwyczaj z pojedynczych elementów, dzięki czemu można w nich stosować łożyska toczne. Wykonane w ten sposób wały korbowe są w stanie wytrzymać dłuższy czas bez smarowania i w wysokiej temperaturze, na przykład, gdy takie auto wykonuje jakąś ewolucje, lub się przewraca. W zwykłych samochodach stosuje się wały ślizgowe, które bez smarowania praktycznie od razu zaczynają się zacierać.
CZYTAJ TAKŻE: Słabe świece zapłonowe. Objawy zużycia i jak często wymieniać?
Czujnik położenia wału korbowego – objawy uszkodzenia
Czujnik wału korbowego ma za zadanie zbierać informacje o chwilowym położeniu oraz o prędkości obrotowej wału korbowego. Te informacje następnie są przekazywane do komputera pokładowego. Tam na ich podstawie komputer wybiera najlepszy moment na wtrysk mieszanki paliwowej do cylindrów.
Awaria tego czujnika oznacza, że komputer nie otrzymuje informacji o położeniu wału. Owocuje to nierównomierną pracą silnika lub nagłym gaśnięciem.Komputer odczytuje błąd, czego następstwem jest zwyczajne unieruchomienie silnika i niedopuszczenie do ponownego jego uruchomienia.
Koło pasowe wału korbowego – objawy uszkodzenia
Koło pasowe wału korbowego jest ważnym ogniwem, gdyż jest ono połączone z wałem korbowym i za pomocą paska klinowego napędza cały osprzęt. Często koło pasowe wału korbowego wyposażone jest w tłumik drgań skrętnych. Dzięki niemu wał korbowy obraca się równomiernie i zmniejsza się zużycie paska napędzającego osprzęt silnika. W przypadku z tłumikiem drgań, ewentualne uszkodzenia skupiają się dookoła niego. Najczęściej jest to zużyta guma lub nawet jej ubytki. Objawia się to głośną pracą i charakterystycznym buczeniem. W takiej sytuacji koło pasowe jest bezużyteczne i należy je szybko wymienić.
O zużyciu się koła pasowego może również świadczyć nierównomierna praca poszczególnych podzespołów silnika, jak na przykład pompa wspomagania. A to za sprawą zużywania się powierzchni styku z paskiem klinowym, który tym samym również się zużywa. Pasek wtedy się ślizga i spod maski słychać charakterystyczny pisk.
CZYTAJ TAKŻE: Filtr kabinowy przeciwpyłkowy. Jak go wyczyścić lub wymienić?
Uszczelniacz wału korbowego – objawy uszkodzenia
Wszelkiego rodzaju uszczelki oraz uszczelnienia są niezbędne do zachowania dobrej kondycji naszego silnika, bowiem jakikolwiek ubytek oleju zwiększa szanse zatarcia silnika. Uszczelniacz wału korbowego zapobiega ewentualnemu wyciekowi oleju przez miejsca styku końców wału korbowego z blokiem silnika. Jego zużycie jest jednym z kilku potencjalnych powodów wycieku oleju z silnika. Kiedy do wycieku dojdzie przy łączeniu wałka korbowego ze skrzynią biegów to może również dojść do zaolejenia się skrzyni biegów, i w efekcie to jej trwałego uszkodzenia. Uszkodzony uszczelniacz wału objawia się wyraźnymi zaciekami w miejscu łączenia go ze skrzynią biegów, ale też z drugiej strony, przy kole pasowym. Widać w tym obszarze wyraźne ślady oleju.
Jak odkręcić koło pasowe wału korbowego?
Koło pasowe jest elementem eksploatacyjnym. Znaczy to tyle, że się zużywa i co pewien okres, zależny od eksploatacji samochodu, należy je wymieniać. Z tego względu wymiana koła pasowego jest względnie prosta. Należy jednak pamiętać, że tego typu operacje w samochodach wymagają specjalistycznych narzędzi oraz wiedzy o mechanice. Takie naprawy najlepiej jest zostawić mechanikowi, jednak gdy posiadamy odpowiednie umiejętności, zestaw narzędzi oraz odpowiednie miejsce to nic nie stoi na przeszkodzie, aby samemu wykonać taką naprawę.
Sposób wymiany koła pasowego może się różnić w zależności od marki i modelu danego auta. Jednak należy oczywiście pamiętać, że koło pasowe jest połączone z osprzętem za pomocą paska. W każdym przypadku jego demontaż należy rozpocząć od wyjęcia paska klinowego. Należy to zrobić luzując napinacz paska. Następnie trzeba odkręcić śrubę lub śruby, którymi koło pasowe jest przykręcone do wału silnika. Oczywiście dostęp do koła pasowego może być uwarunkowany modelem samochodu, z jakim mamy do czynienia.
CZYTAJ TAKŻE: Hamulce bębnowe a tarczowe. Budowa, działanie, rodzaje