Archeolodzy odkopali fundamenty starożytnego budynku w zeszłym miesiącu, w czasie przygotowywania terenu pod budowę nowego osiedla mieszkaniowego. Wykopaliska ujawniły ślady wczesnych osad rolniczych sprzed 2000-2500 lat, w tym pozostałości dwóch długich domów, z których każdy mógł być centrum małej farmy.
Pozostałości domu bogów w Ose pochodzą jednak z późniejszego okresu, kiedy obszar ten zaczął być dominowany przez elitarną grupę zamożnych rodzin – oceniają badacze. Archeolodzy twierdzą, że duży drewniany budynek miał 14 metrów długości, 8 m szerokości i 12 m wysokości i pochodził z końca VIII wieku.
O tym, że budynek był miejscem sprawowania kultu i składania bogom ofiar świadczy nagromadzenie w tym miejscu kotłów, w których przygotowywano potrawy na uczty religijne, oraz liczne kości – pozostałości ofiar ze zwierząt. W pobliżu znaleziono również duży biały kamień – z grubsza reprezentujący męski narząd płciowy, który prawdopodobnie był częścią staronordyckich rytuałów płodności.
Lokalizacja znalezionych pozostałości / University Museum of Bergen
– Kiedy w rzymskiej epoce żelaza pojawiło się nowe, zróżnicowane społecznie społeczeństwo, wiodące rodziny przejęły kontrolę nad kultem – mówi archeolog Søren Diinhoff z Muzeum Uniwersyteckiego w Bergen.
Wtedy też nordycki kult religijny stał się bardziej ideologiczny i zorganizowany, a domy bogów w Ose były wzorowane na chrześcijańskich bazylikach, które podróżnicy widywali na południu. W rezultacie świątynie staronordyckie miały dwuspadowy dach, nad którym górowała charakterystyczna wysoka wieża, która była kopią wież wczesnych kościołów chrześcijańskich.
Chociaż drewniany budynek już dawno nie istnieje, jego kształt i lokalizację dokładnie pokazują pozostałe w ziemi otwory po słupach, w tym po okrągłych środkowych kolumnach i wieży – bardzo charakterystycznej konstrukcji, która była używana tylko w staronordyckich domach bożych.
Wizualizacja wnętrza domu bogów w Ose / University Museum of Bergen
– To pierwsza świątynia staronordycka znaleziona w tym kraju. Po raz pierwszy znaleźliśmy jeden z tych bardzo wyjątkowych, bardzo pięknych budynków. Znamy je ze Szwecji i z Danii.… To odkrycie pokazuje, że istniały także w Norwegii – powiedział Diinhoff w rozmowie z portalem LiveScience.
Pierwsze Domy Boże powstawały w VI wieku. Były o wiele bardziej złożone niż proste miejsca kultu, w których wierni spotykali się wcześniej, a które często były obiektami na otwartym powietrzu. W nowych większych świątyniach odbywały się ceremonie z okazji ważnych świąt kalendarza religijnego, takich jak przesilenie letnie i zimowe.
Plan świątyni określony na podstawie śladów po drerwnianych słupach i wieży / University Museum of Bergen
Przed drewnianymi posągami przedstawiającymi bogów składano ofiary z mięsa, napojów, czy metali szlachetnym. Szczególnym poważaniem cieszyli się Odyn – bóg wojny, Tho – bóg burzy i Freyr – bóg płodności i urodzaju. Ponieważ bogowie mogli spożywać festiwalowe pożywienie jedynie w duchu, ich czciciele mieli okazję, żeby skosztować ofiarnych potraw i napojów.
Religia staronordycka została stłumiona ok. XI wieku, kiedy królowie Norwegii siłą narzucili poddanym religię chrześcijańską i zburzyli lub spalili budynki, takie jak Dom Boga w Ose, aby wymusić kult w nowych kościołach chrześcijańskich. Jak dotąd nie ma dowodów na to, że świątynia, której pozostałości znaleziono w Ose, był częściąa tej czystki.