Australijscy badacze z uniwersytetu w Queensland zaprojektowali zupełnie nową, czerpiącą z pajęczego jadu, mini-proteinę mogącą uśmierzać ból bez uzależniania organizmu.
Pracująca na tej uczelni dr Christina Schroeder z Instytutu Bionauk Molekularnych globalny kryzys zdrowotny związany z masowym stosowaniem opiatów w terapii bólu widzi jako powód do szybkiego stworzenie alternatywy.
– Środki opioidowe są skuteczne w swojej roli uśmierzaczy bólu. Jednak wiążą się z nimi niechciane skutki uboczne, jak nudności, duszności, zatwardzenie i ryzyko uzależnienia, szczególnie mocno odciskające swoje piętno na społeczeństwie – wyjaśnia naukowiec.
Dr Schoreder wyjaśnia, że w prowadzonych przez nią badaniach najlepsze wyniki osiągnęła z jadem pobranym od ptasznika Cyriopagopus schmidti i wyekstrahowaną z niego toksyną Huwentoxin-IV. Najlepiej wiązała się ona z receptorami bólu w ciele człowieka, napisali autorzy w raporcie z badań opublikowanym w ”Journal of Biological Chemistry”.
– Modyfikacja, której poddaliśmy mini-białko, jego receptor i otaczającą je membranę z pajęczego jadu osiągnęliśmy zwiększoną moc w odniesieniu do wybranych wcześniej konkretnych receptorów bólu – wyjaśnia lekarka i dodaje, że dzięki temu ”tylko tyle mini-białka przyłącza się do receptora i jego membrany, ile potrzeba”.
Według Christiny Schroeder badania na myszach pokazały skuteczność opracowanego przez jej zespół środka przeciwbólowego. – Na podstawie wyników naszych prac sądzimy, że możliwe jest zaproponowanie pacjentom alternatywnej terapii bólu bez efektów ubocznych, zapewniając mniejszą zależność od środków opioidowych – przekonuje w informacji dla prasy.
Opiaty pochodzące z roślin makowych, a także ich syntetyczne i pół-syntetyczne wersje należą do grona najskuteczniejszych, niezależnie od źródeł bólu, leków tego typu dostępnych na rynku. Są jednak niezwykle uzależniające. Możliwa jest także śmierć z powodu ich przedawkowania.
Tylko w Stanach Zjednoczonych w 2018 roku środki opioidowe uśmierciły na skutek ich przedawkowania blisko 47 tys. osób. Nawet, gdy pacjent pilnuje dawkowania, nadal wystawiony jest na nieprzyjemne efekty uboczne opisane wyżej.
Problematyczność powszechnego stosowania opiatów w terapii bólu skłoniła naukowców do poszukiwań alternatywy. Prowadzone są obecnie badania and środkami opartymi o toksyny węży, pająków a nawet ślimaków morskich.
Jad wpływa na system nerwowy, paraliżując go ogranicza odbieranie sygnałów z receptorów bólu. Konieczne jest tylko wyciągnięcie z jadu lub zneutralizowanie składników czyniących zeń groźną truciznę.
Wspomniana toksyna Huwentoxin-IV hamuje pracę (jest inhibitorem) tzw. kanałów sodowych w błonach neuronowych. Są one potrzebne do przepuszczania jonów sodu uruchamiających receptory bólu w układzie nerwowym.