Umm Jirsan to najdłuższa jaskinia lawowa w Arabii Saudyjskiej. Ten naturalny system tuneli, utworzony pod powierzchnią ziemi przez płynącą tu niegdyś lawę, rozciąga się na długości 1,5 km i jest ukryty pod polem wulkanicznym znanym jako Harrat Khaybar, położonym na północ od Medyny.
Setki tysięcy kości należących do 14 gatunków
Na Umm Jirsan składa się wiele tuneli i jaskiń, a niektóre z nich przez lata doskonale sprawdzały się jako schronienie dla dzikich zwierząt. Potwierdza to ostatnie odkrycie, które opisano w czasopiśmie „Archaeological and Anthropological Sciences”.
W nowym badaniu naukowcy donoszą o odkryciu szczątków należących do co najmniej 14 różnych gatunków zwierząt, takich jak bydło, konie, wielbłądy i gryzonie. Niektóre z tych kości – gromadzonych w jaskini na przestrzeni ostatnich 7 tys. lat – należały też do ludzi.
„Ten 1,5-kilometrowy tunel lawowy jest wypełniony setkami tysięcy pięknie zachowanych szczątków zwierząt” – napisał na Twitterze główny autor badania, zooarcheolog Mathew Stewart z Instytutu Ekologii Chemicznej im. Maksa Plancka w Niemczech.
Jak kości znalazły się w jaskini?
Ta ogromna ilość kości nie oznacza jednak, że jaskinia była cmentarzyskiem dla setek ludzi i zwierząt albo miejscem składania krwawych ofiar. Naukowcy wyjaśniają, że kości najprawdopodobniej zostały przeniesione do jaskini przez hieny.
W jaskini znaleziono szczątki kilku osobników hieny pręgowanej (Hyaena hyaena) oraz pozostawione przez te zwierzęta koprolity, czyli skamieniałe odchody. Prawdopodobnie hieny przynosiły do swojego siedliska kawałki ciał ludzi i zwierząt, które znajdowały w okolicy.
– Hieny są znanymi zbieraczami kości. Przenoszą je do nor, aby je skonsumować i nakarmić młode, lub przechować jako zapasy – wyjaśnia Stewart, zauważając, że znaleziona w jaskini kolekcja kości jest tak liczna, bo była gromadzona przez „całe wieki”.
– Materiał w Umm Jirsan gromadził się w ciągu ostatnich 7000 lat, co świadczy też o doskonałych warunkach konserwujących panujących w tunelu lawowym – zauważa naukowiec.
Jaskinia Umm Jirsan to wrota do przeszłości
Chociaż wciąż niewiele wiemy o Umm Jirsan, naukowcy mają nadzieję, że ten makabryczny grobowiec posłuży nam jako wrota do przeszłości. Tak liczny i bogaty zbiór szczątków może przynieść nauce wiele wskazówek na temat ewolucji różnych gatunków zwierząt.
Stewart podkreśla, że badania w jaskini dopiero się zaczynają, mimo że pierwsze kości znaleziono tam przed kilkunastoma laty. – To badanie to tylko wierzchołek góry lodowej – mówi.
Co ciekawe, tunele lawowe wciąż mogą być zamieszkiwane przez hieny lub inne dzikie zwierzęta. W czasie jednej z ekspedycji badawczych naukowcy zarejestrowali odgłosy warczenia dochodzące z głębi jaskini.