Ta niezwykła historia rozegrała się na terenie dzisiejszej Gwatemali, w obrębie stanowiska archeologicznego Chochkitam, które swego czasu było nieszczególnie znanym obszarem zarządzanym przez Majów. Nie oznacza to jednak, że tamtejsze okolice nie mają archeologom nic do zaoferowania. Najlepiej mogli się o tym przekonać uczestnicy prowadzonych na miejscu wykopalisk.
Czytaj też: Przedmioty sprzed tysięcy lat zostały wykonane z pozaziemskiego materiału. Niebywałe ustalenia archeologów
O badawczym potencjale tego regionu mówiło się co najmniej od 1909 roku. Historia samego miasta sięga natomiast czasów preklasycznych. Jednym z istotnych źródeł informacji na temat przeszłości Chochkitam powinna okazać się jadeitowa maska znaleziona w miejscu pochówku króla Majów. Tego typu przedmioty wykorzystywano dawniej do symbolizowania bóstw lub przodków.
Archeolodzy wykorzystali technologię LiDAR, dzięki której dostrzegli ukryty tunel prowadzący do komory piramidy królewskiej
Poza tym, w posiadanie takich masek wchodziły zazwyczaj osoby zamożne i wpływowe, dlatego można uznawać je za symbol kojarzony z przedstawicielami wyższych sfer. Kluczowym etapem ostatnich badań okazało się wykorzystanie technologii LiDAR, dzięki czemu w 2021 roku archeolodzy zlokalizowali tunel w centralnej strukturze piramidy królewskiej.
Ten najprawdopodobniej został wydrążony przez złodziei zajmujących się kradzieżą skarbów. W tym przypadku archeolodzy mogą mówić o szczęściu w nieszczęściu, gdyż złodzieje najwyraźniej przeoczyli pewien obszar wewnętrznej komory piramidy. Gdy badacze tam dotarli, ich oczom ukazały się liczne obiekt, między innymi w postaci kamiennej skrzynki w kształcie trumny i przedmiotów grobowych w postaci garnka, muszli ostryg oraz kawałków jadeitu.
Czytaj też: Jaskinia pełna skarbów. Archeolodzy zachwyceni niezwykłą bronią dawnych mieszkańców
Poza tym nie należy pomijać znalezisk w postaci ludzkiej czaszki, kilku zębów i fragmentów kości. Jeśli zaś chodzi o wspomniane kawałki jadeitu, to po złożeniu okazały się one tworzyć maskę. Intrygująco wypadają kości, a w zasadzie umieszczone na nich rysunki oraz napisy tworzące imię Itzam Kokaj Bahlam. Nie można wykluczyć, że odnosiło się ono do pochowanego na miejscu króla Majów, sprawującego władzę w Chochkitam około 350 roku.