Zespół naukowców z Uniwersytetu Humboldta w Berlinie (HU Berlin) i Leibniz Institute for Zoo and Wildlife Research (Leibniz-IZW) postanowił przyjrzeć się strukturze mózgu, która kontroluje mięśni twarzy słoni – jądrze nerwu twarzowego. Akurat u tych zwierząt struktura ta zawiera więcej neuronów ruchowych niż u jakiegokolwiek innego ssaka lądowego na świecie. Zwłaszcza słonie afrykańskie mają szczególnie widoczne skupiska neuronów odpowiedzialnych za kontrolę “palców” trąby. Szczegóły opisano w czasopiśmie Science Advances.
Trąba słonia znów zachwyca
Trąba słonia jest bezsprzecznie jedną z najbardziej niezwykłych struktur anatomicznych w całym królestwie zwierząt. Jest ona mocno umięśniona i silna, a jednocześnie wrażliwa i zdolna do wykonywania precyzyjnych czynności ruchowych.
Już od jakiegoś czasu wiemy, że sposób, w jaki słonie używają końcówki swojej trąby, przypomina ludzką dłoń – na jej czubku rzeczywiście są odpowiedniki palców. Niemieccy naukowcy po raz pierwszy w historii zbadali i szczegółowo opisali tzw. jądro nerwu twarzowego słonia. To część mózgu, która odpowiada za koordynację wszystkich mięśni głosy zwierzęcia – od uszu po czubek trąby.
Czytaj też: Trąba słonia inna, niż nam się wydawało. W jej skórze znaleźli coś, co zrewolucjonizuje robotykę
Dr Lena Kaufmann z HU Berlin mówi:
Jądro nerwu twarzowego słonia jest wyjątkowe pod kilkoma względami. Zawiera więcej neuronów ruchowych twarzy niż wszystkie inne ssaki lądowe.
Liczba ta zapiera dech w piersi – naukowcy naliczyli ok. 54 000 neurony w jądrze nerwu twarzowego słonia azjatyckiego (Elephas maximus) i nawet 63 000 u słonia afrykańskiego (Loxodonta africana).
Dr Thomas Hildebrandt z Leibniz-IZW wyjaśnia:
Afrykańskie słonie sawannowe mają na końcówce trąby dwa tzw. palce, którymi chwytają przedmioty. Ten rodzaj chwytu szczypcowego wymaga dużej zręczności końcówki trąby. Nie dziwi więc, że w mózgach słoni afrykańskich widzimy wydatne skupiska neuronów do kontroli opuszków palców.
Słonie azjatyckie mają tylko jeden palec i mają tendencję do owijania swojej trąby wokół obiektów; stąd ich opuszki palców są mniej reprezentowane w mózgu.
Czytaj też: Kość słoniowa kradziona na potęgę. W tle rządowy spisek
Prof. Michael Brecht z HU Berlin podsumowuje:
Jądro nerwu twarzowego słonia jest jedyne w swoim rodzaju. Nie chodzi tylko o ogromną liczbę neuronów. Zaobserwowaliśmy również gradienty wielkości neuronów wzdłuż reprezentacji trąby, których nie widzimy u innych ssaków. Obserwowane gigantyczne neurony słoniowe prawdopodobnie wynikają z konieczności wydłużenia bardzo długich struktur sygnalizacyjnych w głąb trąby.