Według nowego badania nasze mózgi reagują na samotność w sposób niemal dokładnie odwrotny do tego, w jaki reagują na poczucie mądrości. W uproszczeniu oznacza to, że badacze po raz kolejny dowiedli, że im mądrzejsi jesteśmy, tym mniej samotni się czujemy.
Chociaż związek między samotnością a mądrością został zauważony już wcześniej, teraz naukowcy po raz pierwszy byli w stanie przyjrzeć się temu widocznemu powiązaniu na poziomie neuronalnym.
“Interesowało nas to, jak samotność i mądrość odnoszą się do emocjonalnych uprzedzeń, czyli tego, jak reagujemy na różne pozytywne i negatywne emocje” – powiedział neurobiolog Jyoti Mishra z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego (UCSD).
Z pomocą 147 uczestników w wieku od 18 do 85 lat i zapisów elektroencefalogramu (EEG) mózgu, Mishra i jego koledzy skupili swoją uwagę na skrzyżowaniu skroniowo-ciemieniowym, czyli obszarze mózgu, w którym gromadzone są i przetwarzane informacje wewnętrzne i zewnętrzne.
Ochotnicy otrzymali ankietę, której samodzielnie oceniali swoje poczucie samotności oraz mądrości, a następnie zostali poproszeni o wypełnienie prostego testu poznawczego, podczas gdy w tle wyświetlane były twarze o wyrazie pozytywnym (szczęśliwy), negatywnym (smutny), zagrażającym (zły) lub neutralnym.
Samoocena osób samotnych najczęściej ulegała rozproszeniu przez gniewne twarze – naukowcy zauważyli, że procesy poznawcze w skrzyżowaniu skroniowo-ciemieniowym uległy spowolnieniu. Osoby mądrzejsze natomiast intensywniej reagowały na wyświetlanie im radosnych twarzy, które przyspieszały procesy poznawcze w tym samym obszarze mózgu. Reakcje neuronalne były pod wieloma względami przeciwstawne, w zależności od tego, czy ktoś bardziej czuł się samotny, czy mądry. Skrzyżowanie skroniowo-ciemieniowe jest obiektem badań ekspertów również pod kątem leczenia takich objawów jak omamy słuchowe i szumy uszne, ponieważ naukowcy uważają, iż możliwe jest, że skoro istnieją negatywne rodzaje stymulacji neuronalnej, to jakiś inny rodzaj stymulacji może pomóc złagodzić poczucie samotności.
“Posiadanie biologicznych markerów, które możemy zmierzyć w mózgu, może pomóc nam w opracowaniu skutecznych metod leczenia” – powiedział Mishra.
Badacze odkryli również, że reakcja “samotny-zły” powodowała większą aktywność w lewej górnej korze ciemieniowej mózgu (ważnej dla alokacji uwagi), podczas gdy reakcja “mądry-szczęśliwy” powodowała większą aktywność w lewej półkuli mózgu, która odpowiada za cechy społeczne takie jak empatia.
“To badanie pokazuje, że odwrotny związek między samotnością a mądrością, który znaleźliśmy w naszych poprzednich badaniach klinicznych, jest przynajmniej częściowo osadzony w neurobiologii i nie jest jedynie wynikiem subiektywnych uprzedzeń”
– wyjaśnił neuropsychiatra Dilip Jeste z UCSD.
Chociaż zespół twierdzi, że konieczne będą dalsze badania, w tym analiza zachowań ludzi przez nieco dłuższy czas, to badanie już teraz dostarcza użytecznych wskazówek na temat tego, jak bardziej samotne osoby przetwarzają informacje w mózgu.
“Być może pomożemy odpowiedzieć na pytanie, czy można sprawić, że człowiek stanie się mądrzejszy lub mniej samotny” – napisali badacze w opracowaniu, które opublikowano w Cerebral Cortex.