Rdzenne społeczności zamieszkują dorzecze Amazonki od ponad 12 tys. lat. Na przestrzeni wieków te starożytne ludy opracowały różne techniki uprawy i przekształcania otaczającej ich ziemi. Miały głęboką wiedzę na temat robót ziemnych, dynamiki drzew, wzbogacania gleby, a także ekologii roślin i zwierząt. Pozwoliło im to stworzyć udomowiony krajobraz, w którym łatwiej było się odnaleźć.
Czytaj też: Niebywałe znalezisko na południu Polski. W grobie odkryto ciało jakiegoś mężczyzny ze Wschodu
Te zmiany wywarły trwały wpływ na las, który teraz porasta dorzecze Amazonki. Wielkość i skala tych przekształceń nie zostały poznane, gdyż nigdy wcześniej nie przeprowadzono kompleksowych badań stanowisk prekolumbijskich (okresów historii poprzedzających przybycie Hiszpanów do Ameryki Południowej w XV wieku) w całym dorzeczu Amazonki. Zespół naukowców z National Institute for Space Research w Brazylii pod kierunkiem Vinícius Peripato postanowił to zmienić. Szczegóły opisano w czasopiśmie Science.
Dorzecze Amazonki skrywa wiele tajemnic
Wykorzystując LiDAR (Light Detection and Ranging) uczeni zidentyfikowali wiele wcześniej nieznanych prekolumbijskich konstrukcji i robót ziemnych w mocno zasłoniętych lasach Ameryki Środkowej i Południowej. Technika ta zasadniczo wykorzystuje światło do skanowania i mapowania świata pod koroną lasu. Może wykrywać i mierzyć niewielkie zmiany w topografii powierzchni terenu.
Czytaj też: Ta świątynia była źródłem wielu legend. Archeolodzy wykazali, że naprawdę istniała
Naukowcy przeszukali 5315 km2 danych z badania LiDAR i odkryli 24 nieznane konstrukcje stworzone przez człowieka, w tym ufortyfikowane wioski, konstrukcje obronne i ceremonialne, osady na szczytach gór i geoglify.
Udało się zidentyfikować także zależności pomiędzy przewidywanym prawdopodobieństwem robót ziemnych a występowaniem i liczebnością udomowionych gatunków drzew. Nie tylko odkryto powiązania między nimi, ale także ujawniono aktywność rdzennych społeczności prekolumbijskich w praktykach gospodarki leśnej, które wywarły trwały wpływ na współczesną ekologię Amazonii.
Znaczenie badania nie polega na dokładnym wskazaniu wszystkich struktur ludzkich. Chodzi raczej o skalę zaangażowania człowieka w las deszczowy Amazonii. Amazonia nie jest regionem “naturalnym”, wytwarzanym wyłącznie przez rośliny i zwierzęta inne niż ludzie, lecz regionem “biokulturowym”, zdefiniowanym przez interakcję człowieka z przyrodą.
Dr Takeshi Inomata, archeolog z University of Arizona, podsumowuje:
Wciąż panuje powszechne przekonanie, że Amazonia to rozległy, dziki obszar, ale to nieprawda. To badanie naprawdę dobrze pokazuje, że w tym środowisku było duże zaangażowanie ludzi.