Nadciało stałe robi furorę wśród fizyków. Stworzyli je w niespodziewany sposób

Nadciało stałe, czasami określane po prostu mianem nadstałości bądź nadpłynności, oznacza fenomen spotykany w świecie kwantowym. Niedawno autorzy artykułu zamieszczonego w Nature dokonali wyjątkowej sztuki: zmienili światło lasera w takie właśnie nadciało.
Nadciało stałe robi furorę wśród fizyków. Stworzyli je w niespodziewany sposób

Dlaczego to warta uwagi informacja? Zacznijmy od tego, że nadstałość pozwala na zachowanie sztywnej i uporządkowanej przestrzennie struktury, ale jednocześnie utrzymuje zerową lepkość. Cechy te poniekąd stoją ze sobą w sprzeczności, a ostatnie poczynania członków międzynarodowego zespołu badawczego sprawiły, że cała sprawa stała się jeszcze bardziej intrygująca. 

Czytaj też: Zrobili ze światłem coś niebywałego. Rekord świata otwiera drzwi do kwantowej rewolucji

Zjawisko spotykane w świecie kwantowym było do tej pory obserwowane przy udziale atomów. Potrzebne były do tego skrajnie niskie temperatury, co jest zresztą dość typowym wymaganiem, spotykanym chociażby w przypadku nadprzewodnictwa. Fizycy nierzadko muszą działać w temperaturach bliskich zera absolutnego, czyli najniższej spotykanej we wszechświecie wartości. 

Nadciało stałe jest stanem materii, w którym możliwe jest utrzymanie sztywnej i uporządkowanej przestrzennie struktury, przy jednoczesnym zachowaniu zerowej lepkości

Na potrzeby najnowszych eksperymentów ich autorzy ostrzelali próbkę arsenku galu przy pomocy wiązki lasera. Ta została ukształtowana za pośrednictwem struktur, których interakcja z wiązką prowadziła do powstawania tzw. polarytonów. To właśnie one odegrały kluczową rolę w całym przedstawieniu: zaczęły formować się w coś, co naukowcy stojący za tym przedsięwzięciem określili mianem nadciała stałego.

Czytaj też: Podróż jak z filmu science fiction. Kanada szykuje wielką niespodziankę

Jak podkreślają, nigdy przedtem nie udało się osiągnąć tego samego rezultatu przy pomocy światła. Dalsze badania potwierdziły, iż ich autorzy mają do czynienia ze stanem materii warunkującym zarówno cechy typowe dla ciała stałego, jak i cieczy. Takie struktury – wykonane ze światła a nie atomów jak do tej pory – mogłyby być łatwiejsze w obróbce. To z kolei powinno się przełożyć na postępy w badaniach poświęconych tym ciałom.

Aleksander KowalA
Napisane przez

Aleksander Kowal

Pierwsze kroki w dziennikarstwie internetowym stawiałem ponad 10 lat temu, choć moja wyższa edukacja pokierowała mnie w stronę studiów językowych w dziedzinie romanistyki, a także studiów pedagogicznych. Zajmuję się m.in. kosmosem oraz nowymi technologiami, lecz postaram się również dzielić artykułami dot. historii czy archeologii.