Wydaje się, iż wykonane ze szkła naczynie służyło w czasach starożytnych do przechowywania wody lub wina. Ekspertyzami fragmentu szkła znalezionego na półce jednego z domów we włoskim mieście zwanym Akwileją zajęli się przedstawiciele Tufts University. Już na pierwszy rzut oka materiał ten wydawał się nietypowy, a obserwacje pod mikroskopem potwierdziły, że faktycznie zasługuje na takie miano.
Czytaj też: Zagadkowa litera na rysunku Majów. Co miał przedstawiać ten wizerunek?
O kulisach przeprowadzonych badań możemy przeczytać na łamach Proceedings of the National Academy of Sciences. Na powierzchni materiału znajduje się patyna, a gdy członkowie zespołu badawczego zagłębili się w jej strukturę, doszli do wniosku, że występują tam skomplikowane wzory opalizujących kolorów. Chodzi między innymi o błękit, zieleń i pomarańczę. Poza tym zaobserwowano lustrzane refleksje w złotym odcieniu.
Sama patyna jest pokłosiem korozji atmosferycznej miedzi oraz jej stopów wystawionych na kontakt z wilgotnym powietrzem. Jej obecność nie powinna więc dziwić, szczególnie w przypadku starszych artefaktów. Wykorzystując skaningowy mikroskop elektronowy badacze byli w stanie przeprowadzić obserwacje w wysokiej rozdzielczości, by określić strukturę i skład.
Jak się okazało objęty analizami materiał wykazuje unikalne atomowe i mineralne struktury hierarchiczne. Na ich istnienie wpływa najprawdopodobniej pH gleby i zmieniający się poziom wód gruntowych w pobliżu. W efekcie powstało coś naprawdę niesamowitego: szkło o właściwościach, których nie powstydziliby się naukowcy pracujący nad zaawansowanymi nanomateriałami. O ile jednak w ich przypadku prowadzi się badania w warunkach laboratoryjnych, tak tutaj podobne właściwości pojawiły się zupełnie losowo.
Materiał objęty badaniami wydaje się wykonany z piasku pochodzącego z Egiptu. Jego datowanie wskazuje na okres sprzed około 2000 lat
Zdaniem autorów badań szkło powstało z piasku z Egiptu. Datowanie fragmentu sugeruje, iż pochodzi on z okresu od I wieku p.n.e. do I wieku, dlatego można bezpiecznie założyć, że ma on około 2000 lat. Oczywiście trudno sobie wyobrazić, by był to produkt autorstwa przedstawicieli pozaziemskiej cywilizacji. Znacznie bardziej prawdopodobny wydaje się scenariusz, w którym mowa o połączeniu sprzyjających warunków i upływu czasu.
Czytaj też: Antyczna lodówka padła łupem polskich archeologów. Niebywałe znalezisko sięga odległych czasów
Jeśli chodzi o tego typu materiały projektowane w laboratoriach, to tzw. kryształy fotoniczne mają szereg zastosowań we współczesnej technologii. Stosuje się je między innymi w rozwoju przełączników optycznych i innego sprzętu służącego później do szybkiej komunikacji optycznej. Ta ostatnia znajduje zastosowanie na przykład w komputerach. Kryształy fotoniczne towarzyszą nam więc niemal na każdym kroku, natomiast w starożytnym Rzymie były zapewne co najwyżej elementem ozdobnym.