Znajdujące się o 50 km od Rzymu miasto Falerii Novi zostało zbudowane ok. 240 r. p.n.e. i było zamieszkiwane do ok. 700 r. n.e. Liczyło sobie ok. 2,5 tys. mieszkańców, którzy wznieśli w nim liczne budynki. Dziś pozostały z nich tylko słabo widoczne ruiny, dlatego archeolodzy już w 2017 r. postanowili skorzystać z technologii radarowej, by odkryć, co znajduje się pod ziemią.
Radarowa mapa
Użyli w tym celu tzw. georadaru, czyli urządzenia wykorzystującego fale radiowe przenikające przez grunt i odbijające się od obiektów znajdujących się na różnych głębokościach. Tego typu urządzenia są często wykorzystywane podczas badań. W Polsce georadar pomagał m.in. przy poszukiwaniach Bursztynowej Komnaty i “złotego pociągu”. Komputer przetwarzający dane z anteny radarowej pokazuje obiekty ukryte nawet do 60 m pod powierzchnią ziemi.
Badacze z Uniwersytetu Cambridge początkowo zainstalowali georadar na quadzie, którym jeździli po terenach dawnego Falerii Novi. W ten sposób zebrali pierwsze dane. Potem połączyli siły z ekipą z belgijskiego Uniwersytetu w Gandawie i jako pierwsi na świecie stworzyli kompletną radarową mapę miasta.
Wielka świątynia
– Dzięki georadarowi najnowszej generacji uzyskaliśmy zadziwiająco dokładny obraz. Ta metoda zmienia sposób prowadzenia badań, zwłaszcza tam, gdzie prowadzenie typowych wykopalisk nie jest możliwe. Przykłady to m.in. turecki Milet, greckie Nikopolis i Cyrena w Libii – mówi jeden z badaczy, prof. Martin Millett z Cambridge.
Na mapach widać obiekty takie jak łaźnie, targowisko, pomniki, a nawet miejską sieć wodociągową. Szczególne wrażenie robi świątynia o długości 120 m i szerokości 60 m, z trzech stron otoczona kolumnadą. Sondując różne głębokości archeolodzy mogli też zobaczyć, w jaki sposób miasto było rozbudowywane przez stulecia. Wyniki ich badań publikuje czasopismo “Antiquity“.
Uczeni przyznają, że georadar dostarcza ogromnej ilości danych, które potem należy przejrzeć. Robienie tego “ręcznie” pochłania mnóstwo czasu. Dlatego trwają już prace nad systemem automatycznie obrabiającym dane radarowe.