Sieć jezior na Marsie

Sieć olbrzymich wielokątnych zagłębień zarejestrowanych na powierzchni Marsa jest niczym innym, jak systemem wyschniętych szczelin, powstałych wskutek wyparowania jezior. Są to kolejne dowody na to, że kiedyś marsjański klimat był ciepły i wilgotny.

Badając systemy szczelin wewnątrz 266 basenów na całej powierzchni Marsa, Mohamed Ramy El Maaryy z Instytutu Maxa Plancka znalazł zagłębienia, których średnica dochodzi do 250 metrów. Wielokątne wklęsłości zostały zarejestrowane już wielokrotnie w ciągu ostatnich misji na Marsa, lecz do tej pory uważano je za skutek rozszerzenia termicznego w wiecznej zmarzlinie planety. Podobne zagłębienia na Ziemi powstają wskutek przecinania się i nakładania się na siebie długich szczelin w glebie. Aby określić głębokość i odległość pomiędzy rowami, El Maaryy opracował model analityczny, wychodząc z założenia, że rowy powstały na skutek działania siły deformującej, która z kolei była rezultatem ochładzania się gleby. Naukowiec zauważył, że w tym przypadku maksymalna średnica wgłębienia powinna wynosić zaledwie 65 m, a więc o wiele mniej, niż formacje w kraterach.

Na podstawie zdjęć kamery MOC z bezzałogowej sondy kosmicznej Mars Global Surveyor, a także kamer HiRISE i Context badawczego aparatu orbitalnego MRO El Maaryy stwierdził, że przeciętna średnica wgłębień wynosi od 70 do 140 metrów, a ich szerokość waha się od 1 do 10 m. Można zatem wysnuć hipotezę, że pomiędzy 4,6 a 3,8 mld lat temu Mars był pokryty znaczną ilością wody. Woda deszczowa i rzeczna stopniowo gromadziła się wewnątrz lagun i kraterów pozostałych po uderzeniach meteorytów. W ten sposób powstały jeziora, które mogły istnieć przez kilka tysiącleci, zanim wyparowała z nich woda. Badacz uważa jednak, że niektóre wgłębienia kraterowe na półkuli północnej mogły powstać znacznie później. Według niego w momencie gdy meteoryt uderza w powierzchnię Marsa, wysoka temperatura może roztopić lód znajdujący się pod skorupą planety i stworzyć coś na kształt systemu hydrotermalnego. W tym przypadku woda może zapełnić krater w kształcie jeziora, pokrytego grubą warstwą lodu. Nawet przy obecnych warunkach klimatycznych zanik takiej formacji może trwać wiele tysięcy lat – twierdzi naukowiec, który zaprezentował wyniki swoich badań na kongresie European Planetary Science Congress. JSL

źródło: www.europlanet-eu.org