Epoka neolitu to był okres wielkich zmian w życiu człowieka. Nie tylko zmienił on tryb życia na osiadły i zaczął uprawiać ziemię, ale również zaczął wytwarzać z mleka nabiał. Miało to prawdopodobnie związek z nietolerancją laktozy. Enzym odpowiedzialny za rozkład laktozy (laktaza) wyewoluował u człowieka dużo później. Spożywanie nabiału mogło być swoistą próbą obejścia niedogodności związanych ze spożywaniem surowego mleka.
Między innymi do tego typu wniosków dochodzą polscy i brytyjscy uczeni na podstawie znaleziska ze wsi Sławęcinek, niedaleko Inowrocławia na Kujawach Zachodnich. Wyniki swoich badań nad wykrywaniem produktów mlecznych z późno neolitycznej ceramiki opublikowali na łamach czasopisma The Royal Society Open Science.
Czytaj też: Odkryli pradawne jezioro na zachodzie Polski, którego już nie ma. Kto mieszkał nad jego brzegiem?
3500 lat na terenie Polski robiono ser. Nie tylko z krowiego mleka…
Polską stronę w zespole reprezentowali naukowcy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Instytutu Systematyki i Ekologii Zwierząt PAN. Przedmiotem badań były naczynia ceramiczne odkryte na stanowisku archeologicznym. Wydobyto je z warstw późnego neolitu (3600-3100 lat temu). Naukowcy przeprowadzili analizy białek zachowanych na ścianach naczyń.
Czytaj też: Sensacyjne odkrycie na północy Polski ma aż 2500 lat. Ktoś składał tu ofiary
Najstarsze dowody świadczące o tym, że mieszkańcy dzisiejszych Kujaw Zachodnich produkowali sery, pochodzą już sprzed 7000 lat. Mimo to najnowsze odkrycie również wnosi coś nowego. Okazało się, że w późnym neolicie wykorzystywano do produkcji nabiału poza mlekiem krowim, także owcze i kozie. Dowodem na to są również kości zwierząt znalezione na tym samym stanowisku archeologicznym. Noszą one ślady, które wskazują na to, że zabijał je człowiek.
Jak zauważamy, serowarstwo towarzyszy człowiekowi dosłownie od tysiącleci. Jego rozwój miał ścisły związek nie tylko z dostępną trzodą hodowlaną, ale również był prawdopodobnie odpowiedzią na nietolerancję laktozy u człowieka i ciągłe zapotrzebowanie na źródło białka i tłuszczu.