Zespół zoologów z Uniwersytetu Simona Frasera, specjalizujący się w badaniach nad snem drapieżników wodnych, odkrył, że rekiny mogą robić sobie drzemki podczas polowania. Mike Kelly z Circadian Rhythms and Sleep Lab oraz Translational Neuroscience Lab przebadał metaboliczne i behawioralne wskaźniki snu u nowozelandzkich rekinów należących do gatunku Cephaloscyllium isabellum. Jego badania potwierdziły, że gdy rekiny pozostają w bezruchu dłużej niż pięć minut, spada ich tempo metabolizmu i zmienia się postawa ciała. To potwierdza tezę, że oszczędzają energię zapadając w krótką drzemkę. Szczegóły opisano w czasopiśmie Biology Letters.
Dr Mike Kelly mówi:
Rekiny wykazały dramatyczny spadek tempa metabolizmu i wyraźną zmianę postawy po pięciu minutach bezruchu, co świadczy o wyraźnym oddzieleniu okresów spokojnego czuwania od snu.
Zespół Kelly’ego badał nowozelandzkie rekiny przez 24 godziny i monitorował ich tempo metabolizmu oraz zachowania podczas pływania. Różnią się one od siebie w zależności od fazy cyklu snu/czuwania.
O czym śnią rekiny?
Sen dotyczy praktycznie wszystkich znanych nam zwierząt, ale niektóre z nich mogą pozwolić sobie na niego tylko przez kilka minut. A trzeba pamiętać, że podczas snu zachodzi wiele ważnych funkcji neurologicznych, które są ważne dla aktywności mózgu, pamięci i uczenia się. Niektóre zwierzęta – jak koale – śpią ponad 20 godzin dziennie, a żyrafom musi wystarczyć 10 razy mniej.
Najbardziej fascynującym zjawiskiem jest jednopółkulowy sen wolnofalowy (USWS), który jest charakterystyczny dla zwierząt spędzających większość czasu w powietrzu lub w wodzie. Powszechnie krążąca ciekawostka mówi, że gdy delfiny śpą, jedna półkula ich mózgu pozostaje w stanie czuwania.
Badania przeprowadzone przez zespół Kelly’ego są pierwszymi, które wskazują na występowanie snu u ryb spodoustych (rekinów, płaszczek). Wcześniej Kelly potwierdził występowanie tego zjawiska u krokodyli, co spotkało się z pozytywnym odbiorem na całym świecie. Kelly badał także rytmy okołodobowe i zachowania z nimi związane u ryb i ośmiornic.
Dr Mike Kelly podsumowuje:
Uważam, że najlepszym sposobem na przezwyciężenie strachu przed tymi głębinowymi stworzeniami jest zbliżenie się do nich. Poza tym lepiej być w ich pobliżu, kiedy śpią, niż kiedy są gotowe do żerowania!
Warto podkreślić, że wbrew obiegowej opinii, rekiny także śpią, choć nie w stałych 8-godzinnych odstępach (jak ludzie). Rekiny przetchlinkowe mogą odpoczywać zakopane pod piaskiem lub między skałami, choć ich oczy pozostają otwarte i śledzą ruchy wokół. Rekiny pelagiczne, które muszą pozostawać w ciągłym ruchu, odpoczywają w bardziej złożony sposób. Badania wykazały, że za przemieszczanie podczas odpoczynku odpowiada nie mózg, a rdzeń kręgowy. Z kolei niektóre gatunki rekinów śpią z otwartymi otworami gębowymi, aby ułatwiać przepływ wody przez skrzela w stanie niemalże katatonicznym.
Mimo że wiemy, że rekiny śpią, wciąż pozostaje wiele niewiadomych na temat tego, ja dokładnie odpoczywają. Badania Mike Kelly’ego stanowią ważny krok w rozwoju zoologii.