Nowe badania przeprowadzone we Włoszech sugerują, że ci, którzy wykazują cechy narcystycznych osobowości, wspinają się po drabinie korporacyjnej znacznie szybciej niż ich rówieśnicy. Te cechy to między innymi nadmierna pewność siebie i przekonanie o własnej wyjątkowości, eksploratorskie nastawienie wobec ludzi, skłonność do manipulowania innymi i brak empatii – brzmią znajomo?
Narcyz umie się maskować
Wyniki badania przeprowadzonego wśród 172 włoskich dyrektorów generalnych wykazały, iż osoby, które uzyskały wyższe wyniki w zakresie ekstrawersji, nadmiernej pewności siebie, poczucia własnej wartości, dominacji i autorytaryzmu, miały większe szanse na objęcie stanowiska dyrektora generalnego po pewnym czasie pracy w swojej firmie.
Zależność ta okazała się na tyle dokładna, że nawet niewielki wzrost poziomu narcyzmu skutkował zwiększeniem prawdopodobieństwa objęcia stanowiska dyrektora generalnego o 29% – w porównaniu do średniego poziomu narcyzmu w badanej próbie.
“Nasze wyniki są nieco niepokojące – w rzeczywistości sugerują, że organizacje i zarządy sprzyjają pojawianiu się narcystycznych osób na kluczowych stanowiskach kierowniczych” – powiedziały psycholożki Paola Rovelli i Camilla Curnis w wywiadzie z serwisem Psypost – “Narcyzm jest znany jako mroczna cecha, a osoby, które charakteryzują się jej wyższym poziomem, są znane z tego, że mogą wpływać negatywnie na funkcjonowanie firmy, popełniając przestępstwa finansowe, unikając podatków i wykazując niską kulturę współpracy z innymi.”
Analiza statystyczna jest stosunkowo niewielka, więc wyniki tego badania będą musiały zostać zweryfikowane również w przypadku innych narodów, jednakże jest mile widzianym rozszerzeniem poprzednich badań nad narcyzmem prezesów wykonawczych, które dotychczas skupiały się na obszarze Stanów Zjednoczonych.
Wiele wcześniejszych badań wykazało, że dyrektorzy generalni są nieproporcjonalnie skłonni do tendencji narcystycznych i często maskują swoje pragnienie posiadania władzy oraz prestiżu pewną siebie i czarującą powierzchownością.
Narcyz ściąga narcyzów
W ostatnich latach przeprowadzono wiele badań nad rolą dyrektora generalnego i narcystycznymi skłonnościami na tym stanowisku. Jak dotąd, badacze skupiali się na tym, jak osobowość danej osoby wpływa na miejsce pracy, strategię dotyczącą przebiegu kariery, wyniki pracy i wynagrodzenie. Niektóre badania wykazały na przykład, że posiadanie narcystycznych dyrektorów generalnych wiąże z nierównym wynagrodzeniem wśród pracowników, niższym poziomem ich i brakiem komunikacji w miejscu pracy. Okazuje się również, że są oni bardziej skłonni do popełniania przestępstw dla dobra firmy.
“Kiedy już dojdą do władzy, narcyzi umacniają swoją pozycję, zwalniając każdego, kto rzuca im wyzwanie” – wyjaśniał psycholog Charles O’Reilly w newsroomie Uniwersytetu Stanforda w 2020 roku – “Ich miejsca zajmują pomocnicy, oportuniści i osób, które kierują się własnym interesem i nie mają skrupułów. Kończy się to zanikiem pracy zespołowej i uczciwości w miejscu pracy. Udokumentowaliśmy to w kilku firmach technologicznych z Doliny Krzemowej”.
Badanie psychologiczne przeprowadzone we Włoszech jest jednym z pierwszych, w którym sprawdzono, czy narcyzm ma wpływ na przyspieszenie awansu danej osoby na stanowisko dyrektora generalnego. Jego wyniki sugerują, że w tym wypadku młodość i osobowość są silniejszymi czynnikami niż rzeczywiste doświadczenie.
Mierząc narcyzm za pomocą ogólnoprzyjętej skali Narcissistic Personality Inventory, autorzy porównali wyniki różnych włoskich dyrektorów generalnych z historią ich kariery.
“Nasza analiza empiryczna ujawniła, że narcyzm ma znaczący wpływ na to, jak szybko dana osoba awansuje na stanowisko dyrektora generalnego” – podsumowują autorzy, podkreślając, że odkryli ten efekt nawet w rodzinnych biznesach, chociaż w tym przypadku miał odrobinę mniejszy wpływ na wspinanie się po szczeblach kariery.
Nowe badanie dostarcza wyjaśnia znaczenie narcyzów na najwyższych stanowiskach, ale ma też kilka ograniczeń – na przykład to, że zakłada, iż cechy narcystyczne zachowują się tak samo w ciągu całego życia. Naukowcy podkreślają, że chociaż uważa się, że kliniczny narcyzm pojawia się we wczesnym dzieciństwie i towarzyszy ludziom do dorosłości, istnieje szansa, że analizowani przez nich dyrektorzy nabyli narcystyczne cechy osobowości po zdobyciu władzy. Innymi słowy, jak piszą autorzy, “do pewnego stopnia doświadczenia władzy mogą stymulować narcyzm”.
Włoscy badacze zapowiadają, że żeby określić, kiedy narcystyczne cechy pojawiają się w życiu i karierze danej osoby, przyszłe badania powinny skupić się na cechach osobowości na dłuższym odcinku czasu.
Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie “The Leadership Quarterly’.