Prawnicy działający na rzecz dwóch szympansów, Leo i Herkulesa, chcą je przenieść do sanktuarium dla zwierząt. Tymczasem naukowcy z Uniwersytetu Stony Brook wykorzystują szympansy do swoich badań trzymają zwierzęta w laboratorium.
Na pierwszym etapie sprawy sędzia Barbara Jaffe orzekła, że w przypadku szympansów powinno obowiązywać prawo Habeas Corpus, która gwarantuje jednostkom wolność i nietykalność osobistą. Oznacza to, że decyzja o pozbawieniu wolności takiej jednostki może być wydana jedynie przez sąd. Następnie słowa te zostały cofnięte, wskazując, że sąd nie przychyla się do potraktowania zwierząt jako osób prawnych. Sąd chce jednak nadal uzasadnienia od naukowców, dlaczego przetrzymuje szympansy w laboratorium.
Pomysł, by zwierzęta były traktowane jak osoby prawne jest stosunkowo nowy. W minionych stuleciach zwierzęta dość często brały jednak udział w sprawach sądowych. Bywały uznawane za winne różnych przestępstw, w tym napadów czy nawet zabójstw, a także skazywane na śmierć (zazwyczaj przez powieszenie). [Czytaj więcej: Nie szczekać, sąd idzie!]
Bezprecedensowy wyrok w sprawie małpy zapadł na początku roku w Argentynie. Sąd orzekł wtedy, że “małpy są istotami czującymi, rozumnymi i świadomymi, dlatego nie mogą przebywać w niewoli”. Tym samym uznano 29-letnią samicę orangutana Sandrę za “nie człowieka, lecz osobę” (tzw. non-human person) godną analogicznych praw i obowiązków jak ludzie. Wyrok oznaczał, że Sandra mogła opuścić zoo, w którym przebywała, ponieważ nie może być pozbawiona wolności inaczej niż wyrokiem sądu.
Obrońcy praw zwierząt od dziesięcioleci próbują prawnie usankcjonować osobowy status małp w Ameryce Południowej i USA. Prawnicy i aktywiści co roku składają szereg podobnych wniosków w imieniu zwierząt. Większość z nich zostaje odrzucona.
Zwierzęta na sali sądowej:
- 1266 rok – Najstarsze świadectwo procesu zwierząt. Świnia została zgładzona w procesie w Fontenay-aux-Roses
- 1654 rok – Oliver Cromwell zakazał walk kogutów, psów oraz gonitw byków. Ustawa została później wycofana
- 1906 rok – W Szwajcarii pies stanął przed sądem jako jeden z trzech oskarżonych w sprawie o zabójstwo. Jako jedyny z całej trójki i główny sprawca został skazany na karę śmierci
- 1981 rok – Pierwszy wyrok w USA skazujący za bezpodstawne wykorzystywanie zwierząt do celów doświadczalnych. Proces został przeprowadzony dzięki tajnemu dochodzeniu przeprowadzonemu przez obrońców praw zwierząt
- 1992 rok – Szwajcaria wprowadziła do konstytucji zmiany zgodnie z którymi zwierzęta są traktowane jako istoty żywe, a nie rzeczy
- 1993 rok – Produkcja filmu The Hour of the Pig, który pokazuje walkę prawnika, którzy przez sądem bronił braw zwierząt w XV-wiecznej Francji
- 1999 rok – Nowa Zelandia zapewnia podstawowe prawa pięciu gatunkom małp. Zakazane zostaje wykorzystywanie ich w ramach doświadczeń i badań. Było to uznane za największy sukces w historii walki o prawa zwierząt.
- 2002 rok – Niemcy jako pierwszy kraj w Unii Europejskiej wprowadzają poprawki do konsytucji, które gwarantują zwierzętom większe prawa
- 2015 rok: Sąd w Nowym Jorku zdecyduje, czy szympansy powinny być traktowane jak osoby prawne
Czytaj więcej: