Samar jest pierwiastkiem z grupy lantanowców. Jego nazwa pochodzi od minerału samarskitu, a ten z kolei nazwano od nazwiska rosyjskiego inżyniera Wasilija Samarskiego-Bychoweca. Samar został wyizolowany z minerału samarskitu w 1879 roku. Pierwiastek jest również ważną częścią składową monacytu (minerału fosforanowego) występującego w złożach okruchowych, np. piaskach monacytowych.
Czytaj też: Azjatycka potęga stoi na gigantycznym złożu metali. Branża akumulatorów zaciera rączki
Omawiany pierwiastek posiada także niemały potencjał aplikacyjny, który do tej pory pozostawał w ukryciu. Dwujodek samaru jest popularnym odczynnikiem w reakcjach chemicznych. Niestety związek ten jest niezwykle wrażliwy na kontakt z powietrzem. Podczas różnych badań laboratoryjnych trzeba go używać bardzo dużo, ponieważ samar bardzo szybko tworzy silne wiązania tlenem, co czyni go potem niereaktywnym. Naukowcom z Kalifornijskiego Instytutu Technologicznego (Caltech) udało się rozwiązać powyższy problem, o czym dowiadujemy się z artykułu w Science.
Uwolnili potencjał metali. Wiadomo, co zrobić, by samar znów być reaktywny
Niezwykle trudne było do tej pory przywracanie reaktywności samaru. Dawniej stosowano różne agresywne środki chemiczne. Niemniej i ta metoda nie należała do idealnych. Zespół z Kalifornii donosi o kompletnie innym sposobie na to, aby poddać pierwiastek „recyklingowi” – czytamy w komunikacie prasowym Caltech.
Czytaj też: Europa świętuje odkrycie gigantycznego złoża metali ziem rzadkich. Ustawi nas na nadchodzące lata?
Naukowcom udało się zerwać ultra silne wiązanie samaro-tlenowe za pomocą łagodnego kwasu. W wyniku tego procesu kwas zamieniał się w alkohol oraz „uwalniał się” samar. Technikę tę przetestowano jak na razie tylko w warunkach laboratoryjnych. Niemniej uczeni sądzą, że nada się ona do zastosowania na większą skalę przemysłową.
Dodajmy, że dwujodek samaru bywa używany w środowisku naukowym jako katalizator do syntezy związków organicznych. Badacze wspominają o jego przydatności w pracach nad lekami przeciwnowotworowymi. Ich odkrycie „przywracania” reaktywności pierwiastka otwiera nowe rozdanie w pracach nad chemią katalityczną i elektrokatalityczną lantanowców.