Beton jest nie tylko mniej estetyczny od drzew i trawników. Latem znacznie bardziej się nagrzewa niż tereny zielone, całkowicie uniemożliwia zatrzymanie wody w glebie i odbija dźwięk, zamiast go tłumić, przez co w mieście jest głośniej. Ptaki mieszkające w miastach również odczuwają jego negatywny wpływ. Naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego mają liczby, które to potwierdzają.
Im więcej betonu, tym mniej ptaków przeżywa wiosnę
Jeśli wokół budki lęgowej zabetonowana zostanie połowa przestrzeni zielonej, o połowę zmniejszy się liczba młodych ptaków, które wyfruną z budki lęgowej. Tak najprościej można opisać wnioski z badania. Prof. Marta Szulkin z Uniwersytetu Warszawskiego, która zajmuje się tym tematem od dekady, powiedziała w rozmowie z PAP:
W końcu mamy twarde dane, które potwierdzają nasze wcześniejsze obserwacje, że im więcej betonu, tym mniejsze lęgi ptaków w mieście. To pionierskie tego typu badanie w skali Europy Środkowo-Wschodniej. […] W obliczu szybkiej urbanizacji miasta potrzebują twardych danych wspierających decyzje dotyczące kształtowania zielonej infrastruktury. Nasza publikacja dostarcza danych dla urbanistów, architektów krajobrazu i decydentów politycznych, które pomogą w zagospodarowaniu przestrzeni. […] Oczywiście nie możemy mieć miast zupełnie bez betonu, ale jest wiele miejsc, gdzie można jego ilość ograniczyć
Studentki i doktorantki Uniwersytetu Warszawskiego badali gatunki doskonale przystosowane do życia w mieście: sikorki modraszek i sikorki bogatki. Te małe i zwinne ptaki chętnie zajmują budki powieszone w parkach i ogrodach oraz dziuple w drzewach. Sikorki polują na owady, robaki i małe pająki, zimą zaś nie pogardzą słonecznikiem, orzechami i słoniną.
Czytaj też: Powstała mapa mokradeł Europy. Pomoże chronić się przed powodziami
Badaczki brały pod powierzchnię o promieniu 100 metrów od gniazda lub budki lęgowej, by sprawdzić, jak proporcja powierzchni nieprzepuszczalnych do zieleni wpływa na sukces lęgowy. Dane były zbierane przez 5 lat. W tym czasie powstał także system 500 budek lęgowych w Warszawie i okolicach. Budki zostały umieszczone nie tylko w parkach, ale też na osiedlach mieszkalnych, w podmiejskich lasach, na kampusie Uniwersytetu Warszawskiego i na cmentarzu.
Zabetonowanie połowy zieleni o połowę zmniejszy liczbę młodych ptaków, które przeżyją wiosnę i w dobrym zdrowiu opuszczą gniazdo, by zacząć samodzielne życie. Autorki artykułu podały także wzór, pozwalający obliczyć wpływ braku zieleni na ptaki. Przy tym trzeba pamiętać, że sikorki należą do ptaków dość odpornych. Gatunki wrażliwsze mają zapewne jeszcze większe problemy.
Liczby nie kłamią. Dane są dostępne do wglądu i można z nich skorzystać przy planowaniu przestrzeni miejskiej na przyszłość. Miejmy nadzieję, że urbaniści, zarządcy zieleni miejskiej i architekci będą brali je pod uwagę.