Udar niedokrwienny jest najczęstszym typem udaru mózgu, który występuje w ok. 80 proc. przypadków. Jak nazwa wskazuje, jest spowodowany niedokrwieniem jakiejś części mózgu w wyniku zablokowania tętnicy mózgowej przez skrzeplinę. I tu docieramy do clue problemu: nie każda skrzeplina jest taka sama, a różnice te mają znaczenie w kontekście podejmowanych decyzji terapeutycznych. Dr Karolina Brzegowy związana z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie przekonuje, że poznanie składu histologicznego skrzepliny udarowej może przynieść dużą korzyść pacjentom.
Czytaj też: Udar mózgu nie będzie już “wyrokiem”. Elektrody jak spaghetti pozwolą na rzeczy niemożliwe
Dr Karolina Brzegowy mówi:
Uważam, że nauka powinna służyć ludziom. Chciałabym, aby wyniki moich badań przyczyniły się do poprawy leczenia i rozwoju nowych metod terapeutycznych – moim marzeniem jest żeby efekty mojej pracy mogły przynieść korzyść pacjentkom i pacjentom.
Skład skrzeplin ma znaczenie
Obecnie lekarze nie biorą pod uwagę składu histologicznego skrzeplin przy podejmowaniu decyzji dotyczących leczenia pacjentów po udarze. To błąd. Coraz więcej badań naukowych wskazuje, że znajomość tego szczegółu może pozytywnie wpłynąć na wybór najlepszej strategii terapeutycznej, co ma niebagatelne znaczenie, bo pełne wyleczenie po udarze mózgu jest możliwe. Konieczne jest jednak jak najszybsze rozpoczęcie leczenia i wybranie najlepszej metody.
Czytaj też: Te krople do nosa nie pomogą na katar. Rewolucja dotyczy tego, co stanie się z naszym mózgiem
Dr Karolina Brzegowy od kilku lat zajmuje się anatomią unaczynienia ośrodkowego układu nerwowego. Młoda lekarka twierdzi, że nawet niewielkie zmienności anatomiczne mogą mieć znaczenie kliniczne – w przypadku udarów mózgu wpływać na tworzące się krążenie oboczne. Realizowany przez nią projekt badawczy polega na badaniu skrzeplin udarowych, zarówno pod mikroskopem, jak i za pomocą badań obrazowych (tomografii komputerowej, mikrotomogografii komputerowej). Celem jest stworzenie podziału skrzeplin wg ich głównego składnika (m.in. bogate w erytrocyty, bogate w fibrynę) i porównanie różnic w ich obrazie w badaniach radiologicznych. W badaniu wykorzystywane są skrzepliny, które zostają mechanicznie usunięte podczas wewnątrznaczyniowej metody leczenia udaru – mechanicznej trombektomii.
Dr Karolina Brzegowy mówi:
Chcemy zobaczyć, czy skrzepliny różnią się od siebie składem (zawartością m.in. krwinek czerwonych, białych, płytek, włóknika) i w jaki sposób wpływa to na leczenie udaru. Ponadto, chcemy oszacować, czy współczesne badania radiologiczne mogą być pomocne w przewidywaniu składu skrzepliny jeszcze przed zastosowanym leczeniem. Trombektomia mechaniczna została opracowana w ostatnich latach i zrewolucjonizowała terapię ostrego udaru niedokrwiennego – jest obecnie standardem leczenia. Do niedawna niewiele było wiadomo na temat skrzeplin, które powodują udar, ze względu na ich niedostępność. Wprowadzenie metod trombektomii mechanicznej i ich szerokie zastosowanie umożliwiło całkowite usunięcie skrzeplin i ich dalsze badanie.
Dr Karolina Brzegowy od II roku studiów medycznych jest związana z Katedrą Anatomii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 2022 r. jest również kierownikiem grantu PRELUDIUM 20 finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki, w ramach którego bada skrzepliny udarowe. Jej dotychczasowe dokonania badawcze zaowocowały publikacją sześciu artykułów w czasopismach naukowych, w tym czterech, gdzie jest wiodącą autorką. Jest stypendystka 22. edycji programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki, którego celem jest promowanie osiągnięć naukowych utalentowanych badaczek, zachęcanie ich do kontynuacji prac zmierzających do rozwoju nauki oraz udzielenie wsparcia finansowego.