Polacy odkrywają na nowo sens energetyki jądrowej. Przełom w fizyce gwarantowany

Fizycy z Uniwersytetu Jagiellońskiego otrzymali prestiżowy grant IMPRESS-U przeznaczony na badania właściwości sił działających między składnikami jąder atomowych. W efekcie naukowcy stworzą nowy model oddziaływań jądrowych, co może się okazać kluczowe w rozwoju energetyki jądrowej czy prac nad terapią nowotworów za pomocą promieniowania.
Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ / źródło: Batusaurus, Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ / źródło: Batusaurus, Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0

Zespół badaczy z Zakładu Teorii Układów Jądrowych UJ pod kierownictwem prof. Jacka Golaka został beneficjentem grantu IMPRESS-U finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki. Polska część międzynarodowego projekt pn. „Prądy dwuciałowe w rozpraszaniu elektronów i neutrin na tarczach kilkunukleonowych” będzie sfinansowana w kwocie 800 tysięcy złotych – czytamy na stronie NCN.

Czytaj też: Polacy odmienią ekrany dotykowe nie do poznania. Dyskusyjny składnik odejdzie w niepamięć

Naukowcy z Krakowa na co dzień zajmują badaniem właściwości sił działających pomiędzy składnikami jąder atomowych, czyli protonami, neutronami i innymi cząstkami subatomowymi. To te siły właśnie są kluczowe w wielu reakcjach jądrowych czy rozpadach promieniotwórczych. Dlatego dogłębne zbadanie tych mechanizmów może być bardzo przydatne w dalszym rozwoju energetyki jądrowej czy prac nad terapią nowotworów za pomocą promieniowania.

Prof. Jacek Golak z Zakładu Teorii Układów Jądrowych Uniwersytetu Jagiellońskiego / źródło: archiwum prywatne autora, strona: Narodowe Centrum Nauki, materiały prasowe

Polacy z Krakowa zbadają siły działające pomiędzy składnikami jąder atomowych

Jak wyglądają takie badania w praktyce? Prof. Golak wyjaśnia, że „buduje się cały ciąg programów komputerowych, które dla zadanego modelu matematycznego oddziaływań jądrowych pozwalają policzyć wielkości, które można porównać z wynikami eksperymentów wykonywanych na całym świecie.” Dzięki temu porównywaniu naukowcy mogą ocenić jakość danego modeli teoretycznego i dopracowując go, zrozumieć zjawiska w jądrach atomowych.

Czytaj też: Polacy ekspertami od cebuli? Najnowsza maszyna obiera je jak nikt inny

Poza Polakami w ogromnym projekcie biorą udział także partnerzy z USA i Ukrainy. Stronę amerykańską reprezentuje zespół prof. Wayne’a Polyzou z Uniwersytetu Iowa, a ukraińską – zespół prof. Oleksandra Shebeko z Charkowskiego Instytutu Fizyki i Technologii – czytamy w informacji prasowej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ogromnym wsparciem merytorycznym będzie także ekspert zewnętrzny, prof. Hiroyuki Kamada z Research Center for Nuclear Physics (RCNP) w Osace (Japonia).

Czytaj też: Polacy będą produkować chłód z gorąca. Jak ciepło ma nam przynieść ulgę latem?

Międzynarodowy zespół będzie działać nad zgłębieniem mechanizmów oddziaływania elektronów i neutrin z jądrami atomowymi. Na tapet zostanie wyprowadzone i wykorzystane oddziaływanie relatywistyczne i spójne z nimi prądy jądrowe (w tym prądy dwunukleonowe) w rozpraszaniu elektronów i neutrin na tarczach kilkunukleonowych – pisze NCN. „Liczymy, że wykonane przez nas obliczenia staną się podstawą do planowania nowych eksperymentów i analizy danych doświadczalnych. Nasz projekt będzie także ważnym doświadczeniem dla młodszych kolegów” – podkreśla prof. Jacek Golak.