W środę 23 października przypada rocznica urodzin prof. Jana Czochralskiego, wynalazcy słynnej metody hodowli monokryształów. W Roku Czochralskiego, w świecie, w którym każdy jest dosłownie otoczony monokryształami, dziennikarze naukowi i popularyzatorzy nauki, w tym Polskie Stowarzyszenie Dziennikarzy Naukowych, zachęcają wszystkich, by w dniu rocznicy wzięli udział w akcji „Pokaż kryształ Czochralskiego”, zorganizowanej na wzór popularnych flash mobów. Będzie to gigantyczny flash mob: miejscem jego przeprowadzenia zostanie… cała Polska!
„Aby przyłączyć się do akcji nie trzeba wielkich przygotowań. Wystarczy, by w środę 23 października, dokładnie o 17:00, każdy z nas wyciągnął jakieś przenośne urządzenie, które zawsze ma przy sobie i które zawiera kryształy Czochralskiego – i przez kilkadziesiąt sekund po prostu pokazał je innym lub kamerom pobliskiego monitoringu”, wyjaśnia Piotr Kossobudzki, wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Dziennikarzy Naukowych.
„Kryształy wyprodukowane metodą Czochralskiego znajdują się w praktycznie wszystkich urządzeniach elektronicznych: zegarkach, odtwarzaczach MP3, telefonach, smartfonach, dyktafonach, lampkach z diodami świecącymi, nawet w kartach kredytowych. Kart kredytowych czy komputerów lepiej nie wyciągajmy, ale całą resztę możemy swobodnie wykorzystać podczas akcji”, mówi Wiktor Niedzicki, dziennikarz radiowy i telewizyjny, twórca m.in. słynnego programu „Laboratorium”. Jeśli urządzenie z kryształami Czochralskiego może świecić, na czas akcji warto je włączyć.
Celem akcji „Pokaż kryształ Czochralskiego” jest uświadomienie Polakom, jak powszechne i jak fundamentalnie ważne dla naszego życia są kryształy produkowane metodą Czochralskiego. „Pokażmy – nie tylko światu, ale przede wszystkim sobie – że jesteśmy narodem wybitnych intelektualistów, ludzi pokroju Kopernika, Skłodowskiej-Curie, Łukasiewicza, Funka czy właśnie Czochralskiego, których geniusz zmienił losy całej cywilizacji. Pokażmy, jak wiele nam się udało!”, zachęca Jarosław Chrostowski, dziennikarz naukowy i jeden z inicjatorów akcji.
Jan Czochralski urodził się 23 października 1885 roku w Kcyni. W 1916 roku dokonał odkrycia, które po latach okaże się jego największym osiągnięciem: opracował metodę pomiaru szybkości krystalizacji metali. Wtedy interesująca wyłącznie dla metaloznawców, obecnie jest powszechnie stosowana w produkcji monokryształów, zwłaszcza półprzewodnikowych. Po zakończeniu drugiej wojny światowej prof. Czochralski został niesłusznie oskarżony o współpracę z okupantem i pozbawiony tytułu profesorskiego. W pełni zrehabilitowano go dopiero w 2011 roku. Prof. Czochralski do dziś pozostaje najczęściej cytowanym polskim uczonym.