Europeana 1989 zaprasza wszystkich, którzy byli świadkami upadku żelaznej kurtyny, do wzięcia udziału w zbiórkach, podczas których będzie można zdigitalizować swoje pamiątki, a także historie i doświadczenia z tamtego okresu.
Historia to nie tylko eksponaty w muzeum czy dzieje zapisane w książkach,
to także niesamowite przeżycia zwykłych ludzi. Przed historycznymi wyborami 4 czerwca 1989 roku, prawdziwe tłumy odwiedzały warszawską kawiarnię Niespodzianka, w której mieścił się komitet wyborczy Jana Lityńskiego. Byli przekonani, że uczestniczą w przełomowych dla kraju wydarzeniach.
Kilka miesięcy później ci sami ludzie gromadzili się na Placu Bankowym, aby oglądać demontaż pomnika Dzierżyńskiego, postrzegany jako symboliczny koniec ery komunizmu w Polsce. Uczestnicy tamtych zdarzeń tworzyli historię. Dzięki temu mają teraz tak wiele niezwykłych opowieści, którymi mogą się dzielić. Rozpoczynający się właśnie projekt Europeana 1989 pomoże ocalić te wszystkie wyjątkowe historie od zapomnienia.
Europeana 1989 dokumentuje przemiany, które miały miejsce w Polsce i krajach byłego bloku wschodniego. Projekt ma na celu stworzenie żywego i pełnego obrazu rewolucyjnych wydarzeń mających miejsce w 1989 roku w Europie. Poprzez gromadzenie opowiadań, zdjęć, filmów oraz nagrań dźwiękowych z każdego kraju zaangażowanego w przemiany 1989 roku stworzone zostanie archiwum cyfrowych pamiątek z tamtego czasu. Osobiste historie, wspomnienia i doświadczenia mogą pomóc innym lepiej zrozumieć proces zmian oraz pozwolą pokazać tamte wydarzenia z innej perspektywy.
W ramach projektu zorganizowane zostaną otwarte zbiórki pamiątek, podczas których każdy będzie mógł podzielić się swoimi historiami i wspomnieniami. Podobnie jak cały proces demokratyzacji Europy Środkowo-Wschodniej, także projekt Europeana 1989 zostanie zainicjowany w Polsce. Pierwsza zbiórka pamiątek odbędzie się w dniach 8 – 9 czerwca w Warszawie. Następnie, od sierpnia, kampania będzie realizowana także w krajach nadbałtyckich, a potem w Czechach, Niemczech oraz na Węgrzech.
Dodatkowo, podczas inauguracyjnego dnia zbiórki w Warszawie w dniu 8 czerwca odbędzie się debata na temat transformacji w Europie. Każdy kraj będzie reprezentowany przez ambasadora projektu, który odegrał znaczącą rolę w okresie przemian w 1989 roku.
W debacie udział wezmą: Sarmīte Ēlerte z Łotwy, Vytautas Landsbergis z Litwy, Tunne Kelam z Estonii, Petr Janyška z Czech, Wolfgang Templin z Niemiec oraz László Rajk z Węgier. Polska ma aż dwóch przedstawicieli – pierwszego niekomunistycznego Premiera RP Tadeusza Mazowieckiego oraz fotografa Chrisa Niedenthala, który uwieczniał na swoich zdjęciach drogę do demokratyzacji Polski.
“Powinniśmy chronić nasze pamiątki oraz dzielić się naszymi wspomnieniami i rodzinnymi opowieściami. W przeciwnym razie nasze doświadczenia związane z tymi historycznymi wydarzeniami zostaną utracone. Mam głęboką nadzieję, że Polacy zaangażują się w projekt Europeana 1989 by móc przekazywać swoje doświadczenia kolejnym pokoleniom. Wszystkie historie, nieważne jak małe, są istotne – każda z nich przyczynia się do ukazania pełniejszego obrazu wydarzeń, które doprowadziły do przemian w Europie Środkowej i Wschodniej” – powiedział Chris Niedenthal.
Przyłącz się do zbiórek
Każdy może przynieść swoje pamiątki z 1989 roku na dni zbiórek organizowane w czerwcu przez Europeanę i Narodowy Instytut Audiowizualny. Digitalizowane będą niechronione prawami autorskimi fotografie, nagrania dźwiękowe i wideo, a także plakaty, listy i inne pamiątki.
Organizatorzy projektu pomogą tworzyć cyfrowe kopie tych materiałów i rejestrować opowieści, które im towarzyszą, tak by stały się świadectwem tamtych czasów dla przyszłych pokoleń. Historie te będą dostępne dla wszystkich na stronie www.europeana1989.eu. W Polsce publiczne zbiórki odbędą się:
• 8 i 9 czerwca w Domu Spotkań z Historią przy ul. Karowej 20 w Warszawie,
(8 czerwca w godzinach 14:00 – 20:00, 9 czerwca w godzinach 10:00 – 20:00),
• 14 i 15 czerwca w Bibliotece Kórnickiej PAN w Pałacu Działyńskich na Starym Rynku 78/79 w Poznaniu (w godzinach 10:00 – 20:00),
• 21 i 22 czerwca w Europejskim Centrum Solidarności przy ul. Wały Piastowskie 24 w Gdańsku (w godzinach 10:00 – 20:00).
Przyłącz się online
Wszyscy ci, którzy nie mogą pojawić się na zbiórkach, mogą w prosty sposób przyczynić się do wzbogacenia archiwum online. Wystarczy zarejestrować się na www.europeana1989.eu i przesłać zdigitalizowane przedmioty wraz z historiami, które się z nimi wiążą.
Wszystkie opowieści i cyfrowe wersje przedmiotów zebranych w trakcie projektu będą dostępne na www.europeana1989.eu.