Ponad 150 milionów kobiet na całym świecie stosuje doustne środki antykoncepcyjne. Najpopularniejsze są pigułki złożone (COC), składające się z syntetycznych hormonów i wpływające na sieć mózgu zaangażowaną w procesy przetwarzania strachu.
Czytaj też: Męska pigułka antykoncepcyjna coraz bliżej. Plemniki wyłączane “na żądanie”?
Naukowcy z University of Quebec w Montrealu wykazali, że grubość brzuszno-przyśrodkowej kory przedczołowej (vmPFC) u kobiet stosujących doustne środki antykoncepcyjne była mniejsza w porównaniu z mężczyznami. To oznacza, że zażywane pigułek może w pewien sposób wpływać na zachowanie, zaburzając regulację emocjonalną. Efekt ten jest odwracalny, jednak wymagane są dokładniejsze badania na ten temat. Szczegóły opisano w czasopiśmie Frontiers in Endocrinology.
Dr Alexandra Brouillard z University of Quebec mówi:
Uważa się, że ta część kory przedczołowej odpowiada za regulację emocji, np. zmniejszanie sygnałów strachu w kontekście bezpiecznej sytuacji. Nasze wyniki mogą reprezentować mechanizm, dzięki któremu pigułki COC mogą zaburzać regulację emocji u kobiet.
Pigułki antykoncepcyjne i ich niejasny wpływ na mózg
W badaniu przebadano zdrowe osoby w wieku od 23 do 35 lat. Trzon grupy badawczej stanowiły kobiety (139): 62 obecnie stosujących pigułki COC; 37, które wcześniej je zażywały i 40 niestosujących żadnych hormonalnych środków antykoncepcyjnych. W badaniu przebadano także 41 mężczyzn. Takie podejście pozwoliło naukowcom sprawdzić, czy stosowanie pigułek COC wiąże się z przejściowymi lub długotrwałymi zmianami morfologicznymi, a także wykryć różnice między płciami, ponieważ ustalono, że kobiety są bardziej niż mężczyźni podatne na zaburzenia lękowe i związane ze stresem.
Czytaj też: WHO alarmuje: niepłodność dotyka znacznie więcej osób niż sądzono
Naukowcy zmierzyli poziom naturalnych i syntetycznych hormonów płciowych w ślinie uczestników i wykorzystali funkcjonalny rezonans magnetyczny (MRI) do przebadania ich mózgów, ze szczególnym uwzględnieniem regionów zaangażowanych w przetwarzanie strachu. Odkryli, że poziom zarówno naturalnych, jak i syntetycznych hormonów płciowych ma związek ze zmianami w wielkości i grubości vmPFC w porównaniu z tą samą anatomią u mężczyzn. Jednak tylko kobiety, które obecnie stosowały doustne środki antykoncepcyjne, miały cieńszy vmPFC niż mężczyźni. To wskazuje, że zmiany w mózgu są odwracalne, po zaprzestaniu stosowania pigułek.
Dr Alexandra Brouillard wyjaśnia:
Po przepisaniu pigułek COC dziewczęta i kobiety są informowane o różnych fizycznych skutkach ubocznych, np. o tym, że hormony, które będą przyjmować, zaburzą ich cykl menstruacyjny i zapobiegną owulacji. Rzadko jednak uwzględnia się wpływ hormonów płciowych na rozwój mózgu, który trwa aż do wczesnej dorosłości. Biorąc pod uwagę powszechność stosowania COC, ważne jest lepsze zrozumienie jej obecnego i długoterminowego wpływu na anatomię mózgu i regulację emocji.
Naukowcy przestrzegają, że nie można sugerować związku przyczynowego między stosowaniem pigułek COC a morfologią mózgu, a uogólnianie ich wyników na populację ogólną może być ograniczone. Na tym etapie nie jest możliwe wyciąganie wniosków na podstawie ustaleń anatomicznych na temat wpływu behawioralnego i psychologicznego.