W najnowszym artykule opublikowanym 15 maja w periodyku naukowym Nature astronomowie opisali pierwsze w historii odkrycie pasów radiacyjnych otaczających obiekt kosmiczny o rozmiarach Jowisza nienależący do Układu Słonecznego. Wbrew pozorom to niezwykle ważne odkrycie, bowiem z charakterystyki pasów radiacyjnych jesteśmy w stanie wyczytać o obiekcie kosmicznym znacznie więcej informacji niż w przypadku odkrycia samej obecności obiektu planetarnego.
W tym przypadku mamy do czynienia z pasami, w którym energetyczne elektrony okrążają obiekt o rozmiarach Jowisza znajdującą się około osiemnastu lat świetlnych od Ziemi. Takie elektrony przemieszczające się pasami radiacyjnymi emitują fale radiowe. Astronomowie na Ziemi obserwując owo promieniowanie są w stanie z niego wyczytać informacje dotyczące pola magnetycznego otaczającego planetę, ale także te, które dotyczą budowy wewnętrznej planety czy chociażby obecności potencjalnych księżyców. To ostatnie może dla miłośników astronomii wydawać się szczególnie interesujące, zważając na fakt, że jak dotąd mimo odkrycia 5000 planet pozasłonecznych i kolejnych 10 000 kandydatek na egzoplanety, nie udało się badaczom odkryć ani jednego egzoksiężyca. Tymczasem badania teoretyczne wskazują, że to paradoksalnie nie egzoplanety, a egzoksiężyce wielkości Ziemi krążące wokół gazowych egzoplanet mogą stanowić najlepsze miejsce dla powstania życia poza Układem Słonecznym.
Pasy radiacyjne w Układzie Słonecznym
Patrząc na nasze najbliższe otoczenie wiemy, że każda planeta charakteryzująca się polem magnetycznym posiada pasy radiacyjne. Ziemia posiada swoje pasy Van Allena, w których przemieszczają się elektrony przechwycone ze Słońca. Jowisz z kolei ma w swoich pasach radiacyjnych energetyczne cząstki pochodzące z wulkanicznego, wprost piekielnego księżyca Io, na którego powierzchni bezustannie dochodzi do erupcji wulkanicznych.
Bazując na informacjach zebranych na naszym planetarnym podwórku astronomowie postanowili poszukać pasów radiacyjnych w otoczeniu gazowej egzoplanety skatalogowanej pod numerem LSR J1835+3259. Do poszukiwań wykorzystano 39 radioteleskopów rozmieszczonych na powierzchni Ziemi od Hawajów po Niemcy, które współpracując ze sobą utworzyły radioteleskop o rozmiarach Ziemi.
Czytaj także: Ta egzoplaneta skalista ma coś, czego nie ma Mars. Kluczowe dla rozwoju życia
Jak się okazuje był to bardzo dobry wybór, bowiem radioteleskopy były w stanie dostrzec pas radiacyjny dziesięć milionów razy jaśniejszy od tego, który otacza Jowisza. Sam obiekt jest 80 razy masywniejszy od Jowisza co sprawia, że tak naprawdę znajduje się już w zakresie mas między bardzo małą gwiazdą a brązowym karłem, który nie ma wystarczającej masy, aby zapoczątkować w swoim wnętrzu procesy fuzji wodoru.
Naukowcy zwracają uwagę na to, że jak na razie nie udało się ustalić źródła elektronów przemieszczających się odkrytymi pasami radiacyjnymi. Obiekt ten bowiem nie krąży wokół żadnej gwiazdy i nie emituje żadnych rozbłysków. Możliwe zatem, że posiada własnego naturalnego satelitę, który dostarcza mu odpowiednich elektronów. Jak na razie nie ma jednak żadnych dowodów na potwierdzenie tej teorii.
Tak czy inaczej, era badania magnetyzmu egzoplanet dopiero się rozpoczyna, ale już teraz wiadomo, że będzie to era ekscytująca. Pole magnetyczne nie tylko mówi wiele o samych obiektach, które są jego źródłem, ale także o tym, czy na powierzchni badanych egzoplanet panują warunki sprzyjające do powstania życia, przynajmniej takiego, jakie znamy z powierzchni Ziemi.