Na łamach czasopisma Nature Human Behaviour pojawiły się wyniki badań międzynarodowego zespołu archeologów, którzy przyglądali się ewolucji rozwoju umiejętności wytwarzania naczyń ceramicznych. Według zespołu, w skład którego wchodzili poza rosyjskimi i brytyjskimi naukowcami także polscy uczeni z PAN, UMK w Toruniu i Muzeum w Białymstoku, najstarsze naczynia ceramiczne powstawały już 5900 lat p.n.e. i miało to miejsce w rejonie Morza Kaspijskiego.
Naukowcy analizowali również chronologię stanowisk z takich obszarów jak wschodni i zachodni Bałtyk, górny Dniepr, środkowy i dolny Don, dorzecze Bugu-Dniestru, dorzecze Wołgi na całej jej długości. Łącznie przeanalizowano ponad 500 naczyń ceramicznych oraz wiele starszych danych dotyczących już zbadanych ponad 600 przykładów ceramiki. Wcześniej nie zwracano na nie większej uwagi, sądząc, że są to prymitywne naczynia wytworzone przez społeczności rolnicze.
Pierwsza ceramika w Europie pojawiła się na terenie Rosji. Tempo jej upowszechnienia było ogromne
Stwierdzono, że do północno-wschodniej Europy umiejętność tworzenia ceramiki przybyła nie wraz z rewolucją neolityczną, ale niezależnie od niej. W dodatku obszarami wpływów okazały się być Syberia i Daleki Wschód.
Najciekawszym okazało się tempo, z jaką ta umiejętność wśród pierwotnych kultur się rozprzestrzeniała. Jak oceniono, wytwarzanie ceramiki upowszechniło się na dystansie 3000 kilometrów w ciągu trzech lub czterech stuleci. Przeliczając, daje to około 250 kilometrów w ciągu jednego ludzkiego pokolenia lub 6-10 kilometrów w ciągu roku. Jest to błyskawiczne tempo zupełnie nieporównywalne z ekspansją rolnictwa w Europie Zachodniej.
Zebrane dowody pokazują, jak intensywne i aktywne istniały relacje pomiędzy neolitycznymi społecznościami w zakresie tworzenia naczyń ceramicznych. Ta swoista wymiana myśli i praktyk okazała się zdecydowanie szybszą i efektywniejszą od tego, jak upowszechniało się rolnictwo, pismo, budowanie miast i produkcja metalowych narzędzi – dodają naukowcy w swoim artykule.