Tello to współczesna nazwa starożytnego miasta Girsu, jednego z najwcześniejszych znanych miast na świecie. Zostało zbudowane przez starożytnych Sumerów, którzy między 3500 a 2000 r. p.n.e. byli prawdziwymi innowatorami: wynaleźli pismo, wznieśli pierwsze miasta, stworzyli urządzenia do pomiaru czasu i kodeksy prawne.
Teraz w Girsu odkryto pozostałości starożytnego pałacu, który może wiele nam powiedzieć o jego budowniczych. Znalezisko budzi nadzieję, że w tej okolicy spoczywa jeszcze wiele dziewiczych artefaktów.
Czytaj też: Bitwa pod Gettysburgiem była wyjątkowo krwawa i właśnie znaleziono kolejny na to dowód
Dr Sebastien Rey, Kurator Starożytnej Mezopotamii i Dyrektor Projektu Girsu, dodaje:
Girsu jest jednym z najważniejszych miejsc dziedzictwa kulturowego na świecie, jednak niewiele o nim wiadomo. Jest to również wyjątkowe miejsce, w którym można przeprowadzić program szkoleniowy z zakresu archeologii ratunkowej dla osób zajmujących się dziedzictwem kulturowym oraz studentów w Iraku w kontekście pełnoprawnego projektu badawczego. Ponad osiemdziesiąt lat przerwy w pracach terenowych na tym stanowisku zebrało swoje żniwo.
Pałac Girsu wreszcie odkryty
Girsu było dokładnie badane w latach 1877-1933. Miało podobny układ topograficzny do innych wielkich mezopotamskich miast: Nimrud i Niniwy. Wykopaliska te wydobyły na światło dzienne jedne z najważniejszych zabytków sztuki i architektury sumeryjskiej, w tym zarówno posągi władcy Gudei, jak i most zbudowany z suszonej cegły, który jest najstarszą tego typu budowlą na świecie. Niestety, Girsu przez długi czas było także celem łupieżców i nielegalnych wykopalisk.
Zmieniło się to wraz z Projektem Girsu, który został założony w 2015 r. przez Muzeum Brytyjskie i jest finansowany przez Getty Foundation. Prace teledetekcyjne w Girsu w 2021 r. ujawniły rozległy kompleks nienaruszonych pozostałości architektonicznych, a także ponad 200 starożytnych tabliczek z pismem klinowym zawierających zapisy administracyjne. To potwierdzenie dla naukowców, że szczegółów dotyczących Sumerów jeszcze czeka na odkrycie.
Czytaj też: Czaszka kobiety nosi ślady niejednej operacji. Aż dziw bierze, że takie zabiegi wykonywano 1500 lat temu
Dr Hartwig Fischer, dyrektor Muzeum Brytyjskiego, mówi:
Podczas gdy nasza wiedza o świecie sumeryjskim pozostaje dziś ograniczona, odkrycie zaginionego pałacu i świątyni w Girsu mają ogromny potencjał dla naszego zrozumienia tej ważnej cywilizacji, rzucając światło na przeszłość i informując o przyszłości.
Namierzono również główne sanktuarium wielkiego sumeryjskiego boga, Ningirsu (od którego miasto wzięło swoją nazwę). Przed pracami terenowymi jego istnienie było znane jedynie ze starożytnych inskrypcji odkrytych przy okazji pierwszych wykopalisk w starożytnym mieście. Sanktuarium nosi nazwę Eninnu i było czczone jako jedna z najważniejszych świątyń Mezopotamii.