Ludzie oceniają inteligencję psów najczęściej tylko na podstawie reakcji na polecenia. Jest to najprostszy sposób – ostatecznie udomowiliśmy psy jako zwierzęta użytkowe, wybierając osobniki posłuszne i mało agresywne – ale niektórzy uważają takie klasyfikacje za niesprawiedliwe. Na razie jednak tego typu zestawienia są najbardziej miarodajne.
Taką strategię przyjął też Stanley Coren, badacz psiej psychologii. Podzielił on zdolności umysłowe psów na kilka rodzajów, w tym m.in. na inteligencję:
- adaptywną (odpowiadającą za kreatywność),
- inteligencję pracy (związaną z rozumieniem i wykonywaniem poleceń)
- instynktowną (tu zalicza się wrodzone talenty).
W książce „Inteligencja psów” Stanley Coren zamieścił ranking biorący pod uwagę inteligencję pracy. Bazuje on na ocenach 199 ekspertów od psiego posłuszeństwa. Ich opinie były bardzo zbliżone. Jednak wszyscy podkreślali też, że w każdej z ras pojawiają się indywidualne wyjątki. Wiele zależy również od wychowania i treningu psa.
Oto klasyfikacja Corena:
Najwyższy poziom
Te psy uczą się nowej komendy w czasie mniej niż pięciu prób. Są posłuszne właścicielom w 95% przypadków.
1. Border collie
Są bardzo oddane i posłuszne, lecz mają też żywy temperament i chęć do zabawy, nie tylko fizycznej. Bardzo szybko uczą się nowych rzeczy, więc potrzebują ciągle nowych wyzwań.
2. Pudel
Są znane z ponadprzeciętnej inteligencji pudle. Łatwo adaptują się do nowych warunków. Mają pogodny i figlarny charakter, chętne okazują czułość i przywiązanie.
3. Owczarek niemiecki
Są znane jako psy do zadań specjalnych. Charakteryzują się wysoką inteligencją i odwagą. Są przy tym wierne i posłuszne. Ta rasa ma też z natury wysoki poziom aktywności, dlatego potrzebuje dużej dawki ruchu na świeżym powietrzu każdego dnia.
4. Golden retriever
Mają łagodny i przyjazny charakter, są bardzo oddane. Źle znoszą samotność. Mimo to bardzo łatwo dostosują się do nowych sytuacji i szybko uczą się nowych rzeczy.
5. Doberman pinczer
Te psy mają silny instynkt stróżowania i wykorzystywane były jako psy obronne. Potrafią jednak też być bardzo przyjazne.
6. Owczarek szetlandzki
Wyglądem przypomina miniaturkę owczarka collie, jednak to jedyne, co łączy obie rasy. Owczarki szetlandzkie to bardzo dynamiczne i inteligentne, ale i łagodne psy, które są bardzo oddane, a także ogromnie wrażliwe i nieufne wobec obcych.
7. Labrador retriever
Labrador retriever to jedna z najpopularniejszych ras, głównie ze względu na charakter. Jest łagodny, przyjazny i mądry, a także elastyczny – potrafi dostosować się do każdej sytuacji i zawsze podchodzi z entuzjazmem do powierzanych mu zadań. Uwielbia ruch, zwłaszcza w wodzie.
8. Papillon
Inaczej zwany spanielem kontynentalnym, papillon to łagodny i oddany pies do towarzystwa, chociaż niekiedy nieco natarczywy w dopominaniu się o uwagę i głaskanie.
9. Rottweiler
Chociaż ta rasa uznawana jest za jedną z bardziej agresywnych, nie przekreśla to możliwości wychowania rottwailera na czułego i łagodnego towarzysza dla całej rodziny.
10. Australian cattle dog
Australijskie psy pasterskie to rasa, która jest wierna człowiekowi, ale niezbyt skora do okazywania mu czułości. Skupia się przede wszystkim na swoim instynkcie stróżowania i nie lubi się nudzić.
Drugi poziom
Te psy doskonale sprawdzają się w pracy. Nowej komendy uczą się w ciągu 5-15 prób. Okazują posłuszeństwo w 85% przypadków.
11. Welsh corgi Pembroke
12. Sznaucer miniatura
13. Springer spaniel angielski
14. Tervuren, owczarek długowłosy
15. Schipperke, owczarek belgijski
16. Szpic wilczy
17. Wyżeł niemiecki krótkowłosy
18. Flat-coated retriever, Angielski cocker spaniel, Sznaucer
19. Épagneul breton
20. Retriever z Nowej Szkocji
21. Wyżeł weimarski krótkowłosy
22. Malinois, Berneński pies pasterski
23. Szpic miniaturowy
24. Irlandzki spaniel dowodny
25. Wyżeł węgierski krótkowłosy
26. Welsh Corgi Cardigan
Trzeci poziom
To psy pracujące na poziomie powyżej średniej. Potrzebują 15-25 prób, by nauczyć się nowej komendy. Są posłuszne w 70% przypadków.
27. Chesapeake Bay retriever, Puli, Yorkshire terrier
28. Sznaucer olbrzymi, Portugalski pies dowodny
29. Airedale terrier, Bouvier des Flandres
30. Border terrier, Owczarek francuski briard
31. Springer spaniel walijski
32. Manchester terrier
33. Samojed
34. Field spaniel, Nowofunland, Terier australijski, Amerykański staffordshire terier, Seter szkocki, Bearded collie
35. American Eskimo dog, Cairn terrier, Kerry blue terrier, Seter irlandzki
36. Elkhund szary
37. Pinczer małpi, Australijski silky terier, Pinczer miniatura, Seter angielski, Pies faraona, Clumber spaniel
38. Norwich terrier
39. Dalmatyńczyk
Czwarty poziom
Te psy uczą się nowych komend w czasie 25-40 prób. Okazują posłuszeństwo w 50% przypadków.
40. Soft-coated wheaten terrier, Bedlington terrier, Foksterier krótkowłosy
41. Curly-coated retriever, Wilczarz irlandzki
42. Kuvasz, Owczarek australijski (typ amerykański)
43. Chart perski, Szpic fiński, Pointer
44. Cavalier King Charles spaniel, Wyżeł niemiecki szorstkowłosy, Black-and-tan coonhound, Amerykański spaniel dowodny
45. Husky syberyjski, Bichon Frise, King charles spaniel
46. Spaniel tybetański, Foxhound angielski, Otterhound, Foxhound amerykański, Greyhound, Harrier, Parson Russel terrier, Gryfon Korthalsa
47. West Highland white terrier, Hawańczyk, Chart szkocki
48. Bokser, Dog niemiecki
49. Jamnik, Staffordshire bulterier, Shiba Inu
50. Malamut
51. Whippet, Shar pei, Foksterier szorstkowłosy
52. Rhodesian ridgeback
53. Podenco z Ibizy, Terier walijski, Terier irlandzki
54. Boston terrier, Akita
Piąty poziom
Zaliczono do niego psy, które na naukę nowych komend potrzebują 40-80 prób. Są posłuszne w 40% przypadków.
55. Skye terrier
56. Norfolk terrier, Sealyham terrier
57. Mops
58. Buldog grancuski
59. Gryfonik brukselski, Maltańczyk
60. Charcik włoski
61. Grzywacz chiński
62. Dandie Dinmont terrier, Petit Basset Griffon Vendéen, Terier tybetański, Chin japoński, Lakeland terrier
63. Owczarek staroangielski
64. Pirenejski pies górski
65. Terier szkocki, Bernardyn
66. Bulterier
67. Chihuahua
68. Lhasa apso
69. Bulmastif
Szósty poziom
Tu znalazły się najmniej efektywne psy. Nauka nowych komend wymagała u nich więcej niż 100 powtórzeń. Okazywały posłuszeństwo tylko w 30% przypadków.
70. Shih Tzu
71. Basset
72. Mastif, Beagle
73. Pekińczyk
74. Bloodhound
75. Borzoj
76. Chow chow
77. Buldog
78. Basenji
79. Chart afgański
Przypominamy jednak, że ranking jest oparty wyłącznie na jednym aspekcie psiej inteligencji. Zawsze też trafiają się wyjątki. Coren w swojej ksiażce wspomina tresera, któremu udało się uzyskać bardzo dobre wyniki w przypadku staffordshire bulterierów, które w rankingu są bardzo nisko, bo na 49. pozycji. Istnieją również alternatywne sposoby mierzenia inteligencji psów.
Powyższa lista nie powinna być na pewno powodem do traktowania jednych psów gorzej niż inne. Brak posłuszeństwa nie musi oznaczać niedostatków inteligencji. – Np. charty afgańskie są jak koty, które nie są posłuszne nikomu – tłumaczy Coren.
Źródło: Science Alert.