„Dama i Dale”, „McMiliony” oraz „Podróbki sławy” to trzy dokumenty dostępne w HBO GO, które pokazują, jak łatwo uwierzyć w kłamstwo i dać się zmanipulować. Niezależnie od tego, czy sytuacja dzieje się kilkadziesiąt lat temu, czy w czasach współczesnych – manipulatorzy w perfekcyjny sposób wykorzystują różne techniki, aby nas omamić.
I trzeba im przyznać – robią to często z dużym wdziękiem. Ale czemu wielu ludzi daje im się nabierać?
Oto kulisy manipulacji.
Kłamstwo na trzech kołach
„Dama i Dale” do obejrzenia w HBO GO
Historia Elizabeth „Liz” Carmicheal spokojnie mogłaby posłużyć za kanwę serialu fabularnego, ale w tym wypadku prawda jest ciekawsza od jakiejkolwiek fikcji. Mamy do czynienia ze specjalistką w dziedzinie manipulacji, obdarzoną ogromnym talentem do sprzedaży, a przy okazji z osobą transseksualną. Wątków w jej biografii starczyłoby pewnie na kilka sezonów serialu fabularnego.
Za to 4 odcinki dokumentu „Damy i Dale’a” malują niesamowity portret osoby stworzonej do tego, by oszukiwać i zdobywać to, czego chce. Liz konsekwentnie wykorzystuje swój spryt i przebojowość, połączone z genialnym zmysłem handlowym. A pierwsza połowa lat 70. i kryzys paliwowy w USA jest dla niej idealną okazją do zaprezentowania tytułowego Dale’a.
Trójkołowe auto rzekomo przejeżdżało 60 mil (blisko 100 km) na niecałych 4 litrach benzyny. Konstrukcja z plastiku wykorzystywanego w lotnictwie dawała karoserii wytrzymałość, a sam samochód miał kosztować nie więcej niż 2 000 dolarów. Problem był tylko jeden – wszystko było zmyślone. Choć nie przeszkodziło to Elizabeth w zebraniu obłędnej kwoty aż 3 milionów dolarów z samej przedsprzedaży.
Z resztą dokument prowadzi nas brawurowo (przeplatając kolejne wywiady oryginalnymi, animowanymi wstawkami) przez całe piętra intryg i manipulacji stworzonych przez Liz. A poza wątkiem związanym z trójkołowcem warto obejrzeć produkcję także ze względu na rewelacyjnie przedstawiony motyw transseksualizmu tytułowej postaci.
Po tym dokumencie już nigdy nie zagracie w loterii…
„McMiliony” do objerzenia w HBO GO
Olbrzymia, znana w całym kraju loteria, 24 miliony dolarów nagród, dwanaście lat i prawie ani jednej osoby, która wygrałaby główną nagrodę w uczciwy sposób.
Brzmi jak coś niemożliwego? Skądże! To same fakty, które naświetla dokument HBO „McMiliony”. Na oczach całej Ameryki od końca lat 80. do początku XXI wieku dokonywało się olbrzymie oszustwo. Loteria Monopoly, sygnowana przez McDoland’s, okazała się przekrętem, dzięki któremu dziesiątki osób wygrywało olbrzymie sumy. Jak okazało się później, wszyscy tworzyli siatkę znajomych tajemniczego „Wujka Jerry’ego”, który stał za całym szwindlem.
Gorzką ironią, płynącą z 6 odcinków dokumentu jest prawda stara jak świat – pieniądze szczęścia nie dają. A przynajmniej nie zawsze. Część osób, które w nieuczciwy sposób wygrały, były dręczone wyrzutami sumienia, a niektóre nie było stać nawet na opłacenie podstawowych rachunków. Marzenia o wielkiej fortunie kończą się czasem wielkimi problemami…
Fejm, polubienia… i deska sedesowa
Kłamstwo istnieje niezależnie od czasów w jakich żyjemy. A w przypadku obecnej epoki karmi się nie pieniędzmi a… sławą i ”polubieniami“ w social mediach. Jeśli komuś wydaje się, że dzięki internetowi jesteśmy bardziej odporni na kłamstwo – nic bardziej mylnego.
„Podróbki sławy” to nie tylko dokument, a pewien eksperyment społeczny. Troje początkujących influencerów, marzących o wielkiej sławie, dzięki castingowi otrzymuje to, czego pragnie. Armia botów, kupione lajki i zasięgi sprawiają, że z dnia na dzień stają się celebrytami. A my, jako widzowie, zaglądamy za kulisy tej oszukańczej sławy ze wszystkimi detalami.
Widzimy między innymi, jak robi się modne zdjęcia z podróży. Nie trzeba nawet ruszać się z domu. Wystarczy telewizor z widokiem tropików i… deska sedesowa, która będzie udawać okno. Z resztą – w tym świecie wszystko jest udawane, tak jak uśmiech do selfie, a nagły skok popularności poza początkową euforią przynosi także zmartwienia….
Przepis na kłamstwo? Owszem, istnieje….
… i przerażające jest to, że jest tak prosty.
Początek każdej manipulacji to ofiarowanie ludziom spełnienia ich marzeń. Nie ważne, czy chodzi o odpowiedź na kryzys paliwowy, milionową wygraną w loterii czy internetową sławę. Wszyscy mamy jakieś pragnienia, a obietnica ich realizacji to często wstęp do oszustwa.
Zobaczcie to sami oglądając te trzy dokumenty w HBO GO.