Maleńka osa zachowana we fragmencie bursztynu z Birmy pochodzi ze środkowej kredy i ma ok. 100 milionów lat. Należy do gatunku nieznanego nauce, więc uczeni z Oregon State University (OSU) nazwali go Caradiophyodus saradae. Szczegóły opisano w czasopiśmie Life.
Owad jest mikroskopijny, ma zaledwie 1,3 mm długości, ale znaczną część jego ciała zajmują tajemnicze, bulwiaste struktury na zakończeniach czułków. Takich nie znajdziemy u żadnej współczesnej osy.
Czytaj też: Ratujmy ćmy! Są równie ważne dla ekosystemów co pszczoły
Dr George Poinar z OSU mówi:
Nie znaleźliśmy żadnych skamieniałości ani istniejących owadów o takich strukturach antenowych. Niewielka długość, a także 15-segmentowe czułki, głęboka szczelina pośrodku głowy i kształt skrzydeł odróżniają ten gatunek od wszystkich innych os.
Osa z bulwiastymi wypustkami na czułkach
Mianem mikroosy definiuje się owady, których długość ciała dorosłego osobnika jest mniejsza niż 2 mm. Obecnie znamy tysiące gatunków takich owadów, w większości pasożytniczych, które są rozproszone po setkach rodzajów. Niektóre są przydatne w zwalczaniu czerwców, które mogą być szkodnikami upraw.
Czytaj też: Pszczoły żyją coraz krócej. Naukowcy nie wiedzą, czym jest to spowodowane
Caradiophyodus saradae to niewątpliwie nowy gatunek, gdyż wytwory anatomiczne na czułkach są unikatowe dla całego świata przyrody. Najciekawsze jest to, jak mikroosa mogła latać z tak dziwną cechą anatomiczną. Ponieważ nie znamy żadnych innych owadów o podobnej budowie, nie wiemy, do czego dziwne zakończenia czułków mogły służyć.
Dr George Poinar z OSU mówi:
Cokolwiek to jest, odkrycie ich jest jedną z rzeczy, która sprawia, że nasza praca jest tak interesująca i wymagająca: znajdowanie dominujących, unikalnych cech wymarłych organizmów.
Wiele współczesnych mikroos to pasożyty. Są one najmniejszymi znanymi nam owadami na świecie, które składają jaja w ciałach innych owadów.
Nowo poznany okaz należy do gatunku Caradiophyodus saradae. Nazwa rodzajowa pochodzi od greckich słów oznaczających głowę (kara) i rozszczep (diaphyodus), a nazwa gatunkowa jest ukłonem w stronę naukowca Sarady Krishnana.