Orka oceaniczna (Orcinus orca) to gatunek ssaka morskiego z rodziny delfinowatych, znajdujący się na szczycie łańcucha pokarmowego. To wyjątkowo skuteczny drapieżnik, który jest najszerzej rozpowszechnionym ze wszystkich waleni, występującym w prawie każdym środowisku morskim – od równika do obu stref polarnych.
Czytaj też: To nagranie mrozi krew w żyłach. Orki atakują z chirurgiczną precyzją
Orki od dawna są znane jako zwierzęta polujące w przemyślany i skoordynowany sposób. Jednak zmieniające się warunki w oceanach i rosnąca obecność człowieka mogą zmusić ten gatunek do wprowadzania innowacji i nowych technik łowieckich.
Orki uczą się sprytu przy ludziach
Orki to zwierzęta wysoce społeczne i “złożone poznawczo”, które angażują się w zabawę, aby nawiązać ze sobą więź. Mózg orki może ważyć nawet 6,5-6,8 kg, a wcześniejsze badania naukowe wykazały, że ich iloraz inteligencji jest porównywalny z 15- lub 16-letnim człowiekiem.
Czytaj też: Orki zachowują się jak Moby Dick. Eksperci nie wiedzą, skąd się to wzięło
Orki stosują niezwykłą gamę wyuczonych strategii łowieckich, których mogłyby pozazdrościć inne drapieżniki. Warto choćby wspomnieć o wypływaniu na brzeg w Argentynie w celu ataku na wygrzewające się foki, tworzenie fal w Antarktydzie w celu wypychania uszatek z pływającego lodu czy skoordynowane ataki na płetwale błękitne u wybrzeży Australii. Ciekawe jest to, że najskuteczniejsze strategie łowieckie przekazują swojemu potomstwu.
Ale nie samymi polowaniami orki żyją. Mają skomplikowane rytuały społeczne, w tym wyszukane ceremonie powitalne. Są badania, które wskazują, że nie są im obce emocje uważane przez długi czas za typowo “ludzkie”, czyli radość i smutek. W ostatnich miesiącach naukowców zafascynowały orki, które celują w małe żaglówki u wybrzeży Hiszpanii i taranują je. Odnotowano co najmniej 20 takich przypadków, a zwierzęta mogły się tego nauczyć od swoich starszych krewnych. Są różne teorie, dlaczego zwierzęta tak się zachowują, ale prawdopodobnie jest to rodzaj “zabawy”.
Po drugiej stronie świata odnotowano nieco inne, ale równie fascynujące zachowania orek. W niedawnym badaniu opublikowanym w czasopiśmie Marine Mammal Science przeanalizowano, dlaczego niewielka populacja osobników na północno-zachodnim wybrzeżu Pacyfiku od dziesięcioleci zabija młode morświny. Wskazano na trzy prawdopodobne wyjaśnienia zachowań przypominających “znęcanie się”: zabawy społeczne, praktyki łowieckie lub zachowania matek zastępczych, w których to orka próbuje zaopiekować się drugim zwierzęciem. Bez względu na przyczynę, wzorzec jest przekazywany innym pokoleniom i grupom społecznym.
Czytaj też: Taka orka to prawdziwa rzadkość. Niezwykły gość u wybrzeży Kalifornii
Jest wysoce nieprawdopodobne, aby mózgi orek uległy zasadniczym zmianom w ciągu kilku dekad czy nawet stuleci – to za krótko, by można było dostrzec działanie ewolucji. Ale to dzięki ludziom orki są coraz sprytniejsze – przede wszystkim poprzez zmianę warunków panujących w oceanach. Orki uczą się żyć w oceanach obok ludzi, a czasem wręcz wykorzystywać ich do własnych celów, np. podkradając złowione ryby z sieci.
Zoolodzy są zafascynowani zachowaniami orek i uważają je za jedne z najinteligentniejszych zwierząt na Ziemi. Prawdopodobnie jeszcze nie raz nas czymś zaskoczą.