Zmiany klimatyczne zagrażają uprawom kawy
Kawa ma spory problem ze zmianami klimatycznymi. Arabica, która stanowi ponad połowę tego, co trafia do kubków z kawą na całym świecie, najlepiej rośnie w temperaturze 18-22°C, a zatem jest bardzo wrażliwa na wzrost temperatur. Robusta, choć bardziej przystosowana do cieplejszego klimatu, jest powszechnie uważana za gorszą w smaku od Arabici i rolnicy zarabiają na jej uprawie znacznie mniej.
Teraz zespół badawczy proponuje, by gatunek stenophylla, który od stu lat nie był uprawiany komercyjnie, wrócił do przemysłu kawowego. Jak podali naukowcy w czasopiśmie Nature Plants, gatunek ten rośnie w średnich temperaturach rocznych do około 24,9ºC i smakuje bardzo podobnie do Arabici.
Stenophylla nie była uprawiana od lat 20. ubiegłego wieku, a historyczne zapiski wskazują na to, że wyszła z łask z powodu słabych plonów i mocnej konkurencji Robusty – twierdzą autorzy badania. Mimo to nadal rosła w środowisku naturalnym, ale do niedawna nie zaobserwowano jej nigdzie poza Wybrzeżem Kości Słoniowej.
Pod koniec 2018 roku Aaron Davis z Królewskich Ogrodów Botanicznych w Wielkiej Brytanii i jego współpracownicy znaleźli stenophyllę dziko rosnącą w Sierra Leone. Po zdobyciu kilku ziaren zorganizowali test smaku, który miał porównać ten szczep z Arabicą i Robustą, w czasie którego aż 81 procent z 15-osobowej grupy pomyliło stenophyllę z Arabicą.
Smakuje jak Arabica, ale przetrwa więcej
W swoim opracowaniu badacze piszą, że “sędziowie zidentyfikowali złożony zakres nut smakowych dla stenophylli… w tym te popularne lub pożądane w wysokiej jakości nuty charakterystyczne dla Arabici: owoce pestkowe (brzoskwinia), miękkie owoce (czarna porzeczka, mandarynka), miód, lekka czarna herbata, jaśmin, przyprawy, kwiaty, czekolada, karmel, orzechy, angielskie cukierki i syrop z czarnego bzu”.
“Będąc kimś, kto spróbował wielu dzikich kaw, uważam, że nie są one wspaniałe i nie smakują jak Arabica, więc oczekiwania moje i mojego zespołu były dość niskie” – powiedział Davis w rozmowie z BBC News – “I zostaliśmy całkowicie zaskoczeni faktem, że ta kawa smakowała niesamowicie. Ma też wszelkie atrybuty związane z tolerancją klimatyczną: będzie rosła i plonowała w znacznie cieplejszych warunkach niż kawa Arabica.” Davis przewiduje, że gatunek ten mógłby być uprawiany w Sierra Leone i trafić do sklepów w ciągu pięciu do siedmiu lat.
“W dłuższej perspektywie, stenophylla dostarcza nam ważnego zasobu do hodowli nowej generacji roślin kawowca, które będą odporne na warunki klimatyczne, biorąc pod uwagę to, że oprócz wspaniałego smaku posiada wysoką tolerancję na ciepło. Jeśli historyczne doniesienia o odporności liści kawy i ich tolerancji na suszę okażą się prawdziwe, będzie ona stanowić kolejny użyteczny atut dla hodowli roślin kawowych” – powiedział Davis agencji Reuters.