Odkrycie układu podobnego do naszego

Polscy naukowcy brali udział w odkryciu układu planetarnego podobnego do naszego. O odkryciu poinformował tygodnik „Science”. Układ planetarny odległy jest o 4,5 tysiąca lat świetlnych od Ziemi i składa się z jednej gwiazdy i dwóch planet. Planety są wielkości Saturna i Jowisza. Astronomowie podejrzewają, że w tym układzie mogą być mniejsze planety. Nie zaobserwowano ich na razie, bo brak odpowiednio czułej aparatury. Na razie nie wiadomo, czy w odkrytym układzie jest planeta podobna do Ziemi. Gwiazda OGLE-2006-BLG-109 jest dwa razy mniejsza od naszego Słońca. W odkryciu uczestniczył polski zespół prof. dr. hab. Andrzeja Udalskiego z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego Las Campanas w Chile. Układ odkryto metodą mikrosoczewkowania grawitacyjnego. Gdy gwiazda, planeta lub czarna dziura przechodzi na niebie blisko świecącej za nią gwiazdy pole grawitacyjne obserwowanego obiektu ugina światło gwiazdy z tła. Światło to jest wzmacniane, jak w soczewce. Dzięki temu lepiej widać obiekty w bliskim sąsiedztwie gwiazdy, takie jak okrążające ją planety. Polacy najpierw znaleźli gwiazdę, którą rozpoznali jako mikrosoczewkę grawitacyjną. Działo się to 26 marca 2006 roku. Dwa dni później zanotowali nagłą odchyłkę jasności od przewidywanego zachowania OGLE-2006-BLG-109, mogącą świadczyć o obecności planet krążących wokół gwiazdy. Natychmiast poprosili astronomów z innych obserwatoriów, aby również obserwowali gwiazdę. Dzięki temu można było monitorować ją nieustannie bez względu na porę dnia. Gdy jedno obserwatorium kończyło obserwację, inne ją zaczynało. Dzięki analizie nieregularności dostrzeżonych  w obrazie gwiazdy naukowcy uznali, że chodzi o układ słoneczny w dalekim kosmosie bardzo podobny do naszego. Dane zinterpretowali naukowcy z University of Notre Dame (USA), którzy ustalili, że jedynym pasującym do tych obserwacji modelem jest system planetarny składający się z dwóch masywnych planet: o masie 0,71 masy Jowisza, krążącej w odległości 2,3 odległości Ziemia-Słońce od macierzystej gwiazdy i drugiej – o masie 0,27 masy Jowisza, odległej o 4,6 odległości Ziemia-Słońce od odkrytej gwiazdy. Stosunek mas planet i gwiazdy centralnej oraz stosunek odległości między nimi i ich obiegów, sąprawie takie same jak dla Słońca, Jowisza i Saturna. Układ planetarny OGLE-2006-BLG-109 jest przez to bardzo podobny do Układu Słonecznego. Ma tylko mniej masywną gwiazdę centralną.
Co roku uczestnicy projektu OGLE (the Optical Gravitational Lensing Experiment), w ramach którego pracuje zespół prof. Udalskiego, odkrywają około 600 nowych zjawisk. Badania prowadzone są w Chile i częściowo finansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Fundację na Rzecz Nauki Polskiej oraz Fundację Astronomii Polskiej. Informacje o projekcie OGLE można znaleźć pod adresem: http://ogle.astrouw.edu.pl.
Gwiazda OGLE-2006-BLG-109 będzie teraz z pewnością  celem inensywnych obserwacji.