Na świecie żyje ok. 150-170 tysięcy gatunków motyli dziennych i nocnych (ciem) – są one najliczniejszą grupą owadów po chrząszczach. Catasticta to rodzaj motyli z rodziny bielinkowatych, który jest dość dobrze poznany i zawiera ponad 100 gatunków. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, by Matka Natura znowu nas zaskoczyła.
Czytaj też: Dlaczego motyle mają to na skrzydłach? Śmieciowe DNA robi z owadami coś niezwykłego
Gatunek odkryty przez uczonych z Uniwersytetu Jagiellońskiego – Catasticta copernicus – został nazwany na cześć Mikołaja Kopernika, wybitnego polskiego naukowca, który urodził się 19 lutego 1473 r. Dowodzi to, że stopień poznawania wielu regionów świata jest wciąż niedostateczny i tylko szczegółowe badania terenowe mogą pomóc w wypełnieniu tej luki.
Polacy odkryli nowy gatunek motyla z Andów
Catasticta copernicus to gatunek występujący na granicy lasu na wysokości ok. 3500 m n.p.m. w peruwiańskiej części Andów. Samce przepędzają inne owady z miejsca, w którym oczekują na samice. Wybierają pozycje nad koronami drzew lub ostrymi grzbietami górskimi i w godzinach okołopołudniowych intensywnie ich pilnują.
Czytaj też: Prawie 200 unikalnych gatunków motyli w Kolumbii. Wkrótce możemy je stracić
Zbiory Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ zawierają cztery osobniki Catasticta copernicus (trzy samce i jedna samica), a 11 okazów znajduje się w innych kolekcjach w Europie. Pierwszy osobnik nowego gatunku został pozyskany w 2021 r. w Peru dzięki ekspedycji zorganizowanej przez dr Christera Fåhraeusa z Uniwersytetu w Lund, w której uczestniczył również prof. Tomasz Pyrcz z Instytutu Zoologii i Badań Biomedycznych UJ.
Dr Rafał Garłacz z Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ mówi:
Każdy badacz odkrywający nowy dla nauki gatunek posiada przywilej wybrania mu nazwy. Co prawda nazwa musi być zgodna z odpowiednim kodeksem, jednak istnieje duża dowolność co do jej znaczenia. Co ważne, raz nadana nazwa nie może być usunięta, wymazana – ślad po niej pozostaje na zawsze w literaturze naukowej. Uhonorowanie osoby poprzez zapożyczenie nazwy od jej imienia lub nazwiska jest swego rodzaju pomnikiem, którego nie można obalić.
Warto dodać, że podczas ekspedycji, w których znaleziono Catasticta copernicus, trafiono także na wiele innych gatunków motyli z różnych grup taksonomicznych. Szczegóły można przeczytać w czasopiśmie Zootaxa.