Przewodnik, który niedawno został opublikowany w czasopiśmie “Canadian Medical Association Journal” poświęca wiele uwagi stygmatyzacji otyłych osób w systemie opieki zdrowotnej.
“Dominująca kulturowa narracja dotycząca otyłości podsyca założenia o braku osobistej odpowiedzialności i zerowej sile woli, przypisując całą winę ludziom, którzy borykają się otyłością i budząc w poczucie winy” – czytamy w przewodniku, który ma być stosowany przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej w diagnozowaniu oraz leczeniu otyłości w ich codziennej praktyce.
Ximena Ramos-Salas, dyrektor ds. badań i polityki w organizacji charytatywnej Obesity Canada i jedna z autorek przewodnika twierdzi, że badania jasno pokazują, iż wielu lekarzy dyskryminuje otyłych pacjentów, a to może prowadzić do gorszych wyników zdrowotnych niezależnie od ich wagi. “Uprzedzenia dotyczące wagi nie polegają tylko na wierzeniu w nieprawidłowe informacje o otyłości” – dodaje. – “Uprzedzenia te mają wpływ na zachowanie pracowników całej służby zdrowia.”
W ciągu ostatnich trzech dekad wskaźnik otyłości w Kanadzie uległ potrojeniu, a według tamtejszego urzędu statystycznego obecnie co czwarty Kanadyjczyk cierpi na tę chorobę.
Wytyczne dotyczące walki z otyłością nie były aktualizowane od 2006 roku, a ich nowa wersja została sfinansowana przez organizację Obesity Canada, Kanadyjskie Stowarzyszenie Lekarzy i Chirurgów oraz Kanadyjski Instytut Badań nad Zdrowiem.
Chociaż najnowsze porady nadal zalecają stosowanie takich kryteriów diagnostycznych, jak wskaźnik masy ciała (BMI) i obwód talii, nowy podręcznik zwraca uwagę na ograniczenia tych metod, sugerując, że lekarze powinni skupić się bardziej na tym, jak nadwyżka masy wpływa na zdrowie człowieka. Prawda jest taka, że nawet niewielka redukcja wagi, wynosząca około 3-5%, może prowadzić do znacznej poprawy zdrowia, a “najzdrowsza waga” osoby otyłej może nie być jej “idealną wagą” zgodnie z BMI. Przewodnik podkreśla jak bardzo złożoną i przewlekłą chorobą jest otyłość, która wymaga długotrwałego leczenia.
“Od dłuższego czasu otyłość kojarzy nam się ze stylem życia… Wystarczy już tego wstydu i winy” – mówi Ramos-Salas – “Ludzie żyjący z otyłością potrzebują takiego wsparcia jak ludzie żyjący z każdą inną przewlekłą chorobą.”
Nowe wytyczne zachęcają lekarzy do udzielania chorym wsparcia w postaci terapii psychologicznej, leków i operacji bariatrycznych (takich jak operacja zmniejszania) żołądka, zamiast typowego doradzania pacjentom, by “ mniej jedli i więcej się ruszali”. Oczywiście zmiana trybu życia jest bardzo ważnym czynnikiem umożliwiającym wyrwanie się ze szponów otyłości, jednak nie powinna być jedyną opcją dla pacjentów.
“Wszystkie osoby, niezależnie od wielkości i składu ciała, odniosłyby korzyści z przyjęcia zdrowego, dobrze zbilansowanego sposobu odżywiania się i regularnej aktywności fizycznej” – dodaje Ramos-Salas, zauważając, że utrzymanie wagi ciała często jest trudne, ponieważ rekompensując sobie powtarzające się uczucie głodu, mózg zachęca do jedzenia więcej niż zwykle. Potwierdza to wiele badań, które wykazały, że lwia część osób, które chudną na diecie, boryka się potem z efektem jojo. “Dieta nie działa” – podsumowuje Ximena Ramos-Salas.
Nowy przewodnik doradza również lekarzom, by nie skupiali się tylko na spadku wagi i liczeniu kalorii, lecz wspólnie z nimi ustalali cele zdrowotne, które są dla nich ważne. Specjaliści sugerują także, by lekarze zawsze pytali pacjentów o zgodę na omówienie kwestii ich wagi.