W tym dniu, wyjątkowo ciepłym jak na tę porę roku, klasztor Cystersów w austriackim Stams w Tyrolu był zamknięty dla zwiedzających. 20 października 2009 r. po raz pierwszy nad grobami przodków swojego męża modliła się arcyksiężna Regina von Habsburg. Klasztor w Stams jest bowiem dla Austrii i Tyrolu tym, czym Gniezno dla Polski. Tutaj pochowani są pierwsi władcy tych ziem: Meinhard II, Fryderyk IV Habsburg i Zygmunt Habsburg. Tutaj od 2 lat spoczywają relikwie błogosławionego cesarza Karola I, ostatniego władcy CK Austro-Węgier.
Tyrol przypadł we władanie Habsburgom w 1363 r., kiedy to po bezpotomnej śmierci swojego jedynego syna hrabina Małgorzata Maultasch – za aprobatą cesarza Karola IV – przekazała prawa do tej krainy Rudolfowi IV Habsburgowi. Rządzili tu przeszło pięć wieków. Po I wojnie światowej z mapy świata zniknęło cesarstwo Austro-Węgier, a Tyrol został podzielony pomiędzy Austrię i Włochy. Upadek cesarstwa, „nad którym nigdy nie zachodziło słońce”, to także koniec świetności Domu Habsburgów.
Pozostańmy jednak w 1918 r. Na polach Europy milkną działa. Przyszły mąż arcyksiężnej Reginy ma dopiero 6 lat. Jego ojciec Karol I, ostatni władca Austro-Węgier, udaje się wraz z rodziną na wygnanie. Najpierw jest to Szwajcaria, skąd dwukrotnie próbował odzyskać tron węgierski. W 1921 r. nie był nawet bez szans, bo popierała go część korpusu oficerskiego i szlachty. Wynajął samolot, przeleciał nad Alpami i wylądował na ściernisku tuż koło zamku hrabiego Czirakyego w miejscowości Denesta nad jeziorem Nezyderskim. Niestety (albo, jak kto woli, stety) państwa ościenne zdecydowanie sprzeciwiły się powrotowi Habsburga do władzy. Załadowano ekskrólewskich małżonków na angielską kanonierkę i spławiono Dunajem do Galaty, a stamtąd na portugalską Maderę. Tu w 1922 r. w wieku zaledwie 34 lat Karol umiera na zapalenie płuc. W 2004 roku został beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II.
Mimo zbliżającej się kolejnej wojennej zawieruchy jego syn Otto uważa się za cesarza i daje temu często publicznie wyraz. To duży błąd. W Niemczech do władzy dochodzi Hitler. Pretensje Habsburga do tronu mogą mu pokrzyżować plany aneksji Austrii. Zaraz po Anschlussie w 1938 roku führer skazuje go więc na śmierć. Otto ucieka z Belgii do Paryża i potem do USA. Mniej szczęścia mają jego kuzyni. Max i Ernst, książęta von Hohenberg, zostają aresztowani w Wiedniu przez gestapo i zesłani do obozu koncentracyjnego Dachau, gdzie przebywają aż do końca wojny.
W 1951 r. Otto ożenił się z 26-letnią wówczas księżniczką saksońską Reginą von Sachsen- Meiningen. Ceremonia ślubna odbyła się z prawdziwie monarszym rozmachem w kościele Cordeliers, we francuskim Nancy. Nie dziwota, bo koneksje dynastyczne rodu Reginy sięgają tak znanych w Europie postaci jak król szwedzki Karol X Gustaw, król August Mocny, cesarzowa Elżbieta Sissi i wiele, innych. Welon panny młodej niosło 10 osób. Para doczekała się 7 dzieci, 22 wnucząt i prawnuka. Otto był bardzo aktywny politycznie. Uważany za współtwórcę idei zjednoczonej Europy (Paneuropa), aż czterokrotnie zasiadał w Parlamencie Europejskim z ramienia bawarskiej CSU. Obecnie schorowana para mieszka w Villi Austria w Pöcking bei Starnberg w niemieckiej Bawarii. Tuż przy granicy z austriackim Tyrolem…
Sukcesorem dynastii będzie zapewne syn Ottona, 48-letni Karol Tomasz, także członek Parlamentu Europejskiego (austriacka Partia Ludowa) i działacz Paneuropy. Ożenił się z baronówną Franczeską von Thyssen-Bornemisza należącą do jednej z najbogatszych europejskich rodzin. Jego teść, znany kolekcjoner obrazów i pięknych kobiet, Hans Heinrich wolał jednak te pierwsze, bowiem uważał, że obrazy mniej mówią. Matka Franczeski Fiona Campbell Walter była znaną brytyjską modelką. W tej branży pracowała też córka Ottona, 55-letnia obecnie arcyksiężna Michaela von Habsburg. To typ buntowniczki. Wcześnie uciekła z domu i zamieszkała w Nowym Jorku. Dwukrotnie rozwiedziona, obecnie jest rodzinnym kronikarzem. Założyła nieuznawany przez Watykan odłam Zakonu św. Jana z Jerozolimy. Ma on krzewić idee Szpitalników, zakonu rycerskiego z okresu wypraw krzyżowych.
Drugi syn Ottona, arcyksiążę Paul Georg ma dzisiaj 45 lat, mieszka na Węgrzech i szefuje tam Czerwonemu Krzyżowi. W odróżnieniu od swojego starszego brata nie przepada za Unią i z okazji kolejnych unijnych rocznic zawsze zakłada… czarny krawat. Najstarsza córka cesarskiej pary, arcyksiężna Andrea Maria ma 56 lat, jest matką pięciorga dzieci i żyje w cieniu swojego męża Karla Eugena – dziedzicznego hrabiego Neipperg. Niewiele więcej można powiedzieć o arcyksiężnej Monice. Bliźniaczka Michaeli, ma 4 dzieci ze związku z Luisem Maríą Gonzagą, księciem Santangelo.
Inaczej jest z inną córką Ottona i Reginy – Gabrielą. O dwa lata młodsza od bliźniaczek studiowała filozofię i sztukę w Monachium. Uznana na świecie rzeźbiarka, od 2001 roku jest profesorem na uniwersytecie w Tbilisi. Jako obywatelka Gruzji została niedawno przez rząd tego kraju desygnowana na stanowisko ambasadora w Niemczech. Jedyna z rodziny nie wyszła za mąż za przedstawiciela arystokracji lecz za niemieckiego prawnika.
O najmłodszej z córek 51-letniej Walfburdze Marii głośno było w 1989 roku, kiedy organizowała falę protestów przeciwko polityce NRD (Paneuropa-Picknicks) na granicy austriacko-węgierskiej. Jest prawniczką i posłanką do szwedzkiego parlamentu – Rikstagu. Wyszła za mąż za szwedzkiego hrabiego Archibalda Douglasa i mieszka na zamku w Ekensholm Malmköping.
Przeglądając kolorową prasę można stwierdzić, że Habsburgowie unikają świateł jupiterów i nie zabiegają o popularność. Do rządzenia także nie wrócą. Powrotu do władzy zabrania im art. 60 konstytucji Austrii i to bez względu na stopień pokrewieństwa z dawnymi cesarzami. Zapis ten zaskarżył w 2009 r. w trybunale konstytucyjnym 67-letni Ulrich Habsburg-Lothringen, polityk Zielonych z Karyntii – daleki krewny cesarskiej rodziny. „Wchodząc do rodziny, stałem się zakładnikiem historii i nie chcę, by moje dzieci były pozbawione demokratycznych praw” – deklarował na łamach prasy.
Historia rodu Habsburgów rozpoczyna się w X wieku i jest tak zagmatwana jak ilość imion i tytułów przedstawicieli tej dynastii. Najznamienitszy z nich, wnuk piastowskiej księżniczki Cymbarki (od której – jak twierdzi Otto von Habsburg – pochodzi zniekształcenie dolnej wargi, tzw. warga habsburska widoczna u króla Hiszpanii Jana Karola I) Maksymilian I Habsburg, cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, miał tytułów ze 30 i to bez zwyczajowego etc., etc. To właśnie on powiedział: „Niech inni prowadzą wojny, ty, szczęśliwa Austrio, zaślubiaj”. Wygląda na to, że potomkowie Maksymiliana I dobrze to życzenie zapamiętali.