Astronomowie z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley i z Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) uzyskali najbardziej wyraźne ze wszystkich dotychczasowych fotografii gazowego olbrzyma.
265 rewelacyjnych zdjęć Jowisza, które zostały wykonane 16 i 17 sierpnia 2008 roku przy użyciu 8,2-metrowego teleskopu ESO VLT (Very Large Telescope) Melipal, przedstawia zmiany w atmosferze planety związane prawdopodobnie z silnymi i gwałtownymi zmianami globalnymi w strukturze jej chmur, które rozpoczęły się w tamtym roku. Zespół astronomów zauważył, że zmieniła się jasność mgły znajdującej się w pasie okołorównikowym o szerokości 16 tys. km. Specjaliści twierdzą, że mgłę tworzą prawdopodobnie kryształki amoniaku, wodorosiarczek amonowy lub hydrazyna. Wzrost odbicia światła słonecznego wskazuje na to, że mgła uległa powiększeniu i przeniosła się w wyższe warstwy atmosfery. Równocześnie najjaśniejsza część tego pasa zmieniła położenie – przemieściła się 6 tys.km na południe.
Tak szczegółowy widok planety zapewnił badaczom prototyp nowego urządzenia, wykorzystującego technikę Wielokanałowej Optyki Adaptatywnej – MAD (Multi-Conjugate Adaptive Optics Demonstrator). Ten przyrząd nowej generacji w optyce adaptatywnej został zainstalowany na teleskopie VLT. Zwykła optyka adaptatywna jest zorientowana na jedną gwiazdę i niweluje zaburzenia spowodowane drganiami atmosfery przy bardzo małej widoczności (15 sekund kątowych). MAD pozwala na równoczesną obserwację dwóch i więcej rozmytych obiektów na niebie, co umożliwia otrzymywanie niezwykle wyraźnych zdjęć o 30 razy szerszym polu widzenia.
W doświadczeniu z Jowiszem MAD obserwował jednocześnie dwie satelity tej planety – Europę i Io. W czasie fotografowania znajdowały się one po różnych stronach Jowisza, dzięki czemu komputer bez przerwy obliczał poprawną korekcję krzywizny zwierciadła teleskopu, co umożliwiło otrzymanie wyraźnych fotografii całej tarczy gazowego olbrzyma. Rozdzielczość nowej serii zdjęć wynosi 300 km (90 milisekund kątowych). Wynik ten – podkreślają naukowcy – jest dwa razy lepszy, niż możliwości teleskopu orbitalnego Hubble’a. JSL