W poprzednich latach testowano już różne potencjalne uniwersalne szczepionki, ale żadna z nich nie wyszła poza fazę badań. Uzyskanie szerokiej ochrony przeciwko wszystkim krążącym w populacji wirusom grypy, bez konieczności uaktualniania szczepionek w każdym sezonie, jest teoretycznie możliwe.
Amerykańskie Narodowe Instytuty Zdrowia (NIH) ogłosiły start fazy 1 badań klinicznych nowej potencjalnej uniwersalnej szczepionki przeciwko grypie. Preparat oznaczony jako BPL-1357 został już podany pierwszym ochotnikom NIH Clinical Center w Bethesda w stanie Maryland. Docelowo w badaniu weźmie udział do 100 osób w wieku 18-55 lat, a za jego koordynację odpowiada dr Matthew J. Memoli z Narodowego Instytutu Alergii i Chorób Zakaźnych (NIAID).
Dr Anthony S. Fauci, dyrektor NIAID, mówi:
Szczepionki przeciw grypie, które mogą zapewnić długotrwałą ochronę przed szeroką gamą wirusów grypy sezonowej, a także tych o potencjale pandemicznym, byłyby nieocenionymi narzędziami zdrowia publicznego. Kandydat na szczepionkę przeciw grypie BPL-1357 testowany w tym badaniu klinicznym sprawdził się bardzo dobrze w badaniach przedklinicznych i nie możemy się doczekać, aby dowiedzieć się, jak działa u ludzi.
Co wyjątkowego jest w BPL-1357?
BPL-1357 jest szczepionką zawierającą cztery szczepy chemicznie inaktywowanego wirusa ptasiej grypy o niskiej patogenności. Badania przedkliniczne przeprowadzone na myszach wykazały, że zwierzęta, które przyjęły domięśniowo lub donosowo dwie dawki eksperymentalnej szczepionki przeżywały późniejszą ekspozycję na śmiertelne dawki wirusa – także w przypadku szczepów, które nie były zawarte w preparacie. Badania na fretkach potwierdziły skuteczność BPL-1357. Teraz przyszła pora na badania kliniczne fazy 1.
Uczestników badania podzielono na trzy grupy. Grupa A otrzymała dwie dawki BPL-1357 domięśniowo wraz donosowym roztworem soli fizjologicznej (placebo); Grupa B otrzymała dwie dawki BPL-1357 donosowo oraz domięśniowo placebo, a Grupa C otrzymała placebo zarówno w zastrzyku, jak i w sprayu do nosa. Warto dodać, że było to badanie o podwójnie ślepej próbie – ani uczestnicy, ani lekarze nie wiedzieli kto otrzymał jaki preparat (szczepionkę czy placebo).
Czas trwania badania to ok. 7 miesięcy. W tym czasie ochotnicy będą testowani pod kątem poziomu przeciwciał i ogólnego badania kondycji – mają stawiać się u lekarza co miesiąc.
Dr Memoli tłumaczy, co niezwykłego w nowej szczepionce:
Dzięki szczepionce BPL-1357, zwłaszcza podawanej donosowo, próbujemy wywołać kompleksową odpowiedź immunologiczną, która ściśle naśladuje odporność uzyskaną po naturalnej infekcji grypy. To różni się od prawie wszystkich innych szczepionek na grypę lub inne wirusy układu oddechowego, które skupiają się na indukowaniu odporności na pojedynczy antygen wirusowy i często nie wywołują odporności śluzówki.
Więcej informacji o samym badaniu i postępach można znaleźć na stronie ClinicTrials po podaniu identyfikatora badania: NCT05027932.