Homo sapiens przybył do Europy około 40-50 tysięcy lat temu. Pierwszy ludzie zaczęli grupować się w ramach wspólnot tzw. łowców-zbieraczy. Prowadzili oni stosunkowo prymitywny styl życia: polowali na zwierzynę, zbierali owoce, nie budowali osad, bardzo często spali w jaskiniach. Prawdziwa rewolucja nadeszła jakieś 8500 lat temu, wraz z nadejściem rolników ze Bliskiego Wschodu. Moment ten w historii nazywamy rewolucją neolityczną – wówczas człowiek przeszedł na tryb osiadły i zaczął uprawiać rolę.
Czytaj też: Wikingowie uciekli z Grenlandii nie bez powodu. Poznaliśmy przyczyny ich migracji
Przybycie prehistorycznych gości wpłynęło również na zmiany w DNA. Możemy to dzisiaj obserwować, analizując genomy licznych szczątków ludzkich z tamtego okresu. Taki zestaw danych jest w stanie ukazać ewolucję fal migracyjnych przed tysiącami lat.
Migracje z neolitu na terenach Polski. W DNA nie są one tak bardzo widoczne
Międzynarodowy zespół badaczy przysiadł nad tym zagadnieniem, analizując DNA ze szczątków pochodzących od 56 przedstawicieli Homo sapiens z mezolitu, neolitu i epoki miedzi. Próbki pochodziły z trzech krajów: Polski, Rumunii i Ukrainy. Badali je naukowcy ze Szwecji, Finlandii, Polski, Rumunii i USA. Wyniki opublikowali w Communications Biology.
Czytaj też: To dziecko mogło zza grobu kąsać żyjących. Na północy Polski odkryli przerażający pochówek
Stronę polską reprezentowali uczeni z Wydziału Biologii i Wydziału Archeologii UAM w Poznaniu, Instytutu Archeologii Uniwersytetu Gdańskiego, Instytutu Archeologii UJ w Krakowie, Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Krakowie oraz Instytutu Nauk Biologicznych UKSW w Warszawie.
Genomy, które były analizowane, pochodziły od społeczności żyjących przed i po rewolucji neolitycznej (od 7,5 do 5,5 tys. lat temu). Jak się okazuje, imigracja rolników z Anatolii i mieszanie się DNA nie zachodziło równomiernie na kontynencie europejskim. Naukowcy stwierdzili występowanie swoistej wyizolowanej strefy od Europy Środkowej po Syberię, wewnątrz której wciąż żyły społeczności łowców-zbieraczy, które nie mieszały się z nowymi przybyszami.
Czytaj też: Polska tętniła życiem już tysiące lat temu. Naukowcy natrafili na zaskakujące dowody w tej sprawie
Mattias Jakobsson z Uniwersytetu w Uppsali (Szwecja) opisuje przedziwną sytuacją sprzed kilku tysięcy lat, kiedy to na zachodzie i południu Europy ludzie prowadzili już osiadły tryb życia, produkując żywność i uprawiając ziemię, a w niektórych częściach kontynentu wciąż żyły społeczności żyjące z polowań i zbieraniu owoców natury. Odkrycie naukowców, chociaż nie wyjaśnia wszystkich niewiadomych dotyczących historii człowieka w Europie, to jednak dokłada kolejną cenną cegiełkę do ogółu wiedzy na temat ewolucji wczesnych społeczności ludzkich.