Autorzy badań, których wyniki zaprezentowano na łamach Journal of Osteoarchaeology, nie skupiali się jednak na kościach, lecz na ustach zmarłych. Wzięli pod uwagę zwapniałą płytkę nazębną i zauważyli niebieskie włókna przylegające do zębów co najmniej dwóch ofiar.
Czytaj też: Tę wyspę miały zamieszkiwać niskie, ciemnoskóre postacie. Znalezione szczątki potwierdzają legendę
Kamień nazębny może zawierać mikroskopijne kawałki jedzenia, na przykład pyłki, skrobię czy fitolity, dlatego stanowi istotną wskazówkę na temat diety nieżyjących już osób. Z tego względu główna autorka badań, Amy Chan, zeskrobała płytkę z sześciu zębów i przekazała ją do analizy. Dzięki temu okazało się, że próbki zawierały włókna bawełny, a kilka z nich zostało zabarwionych na jasnoniebiesko.
Pigment ten znaleziono również w innych miejscach w Mezoameryce, gdzie prawdopodobnie był używany w ceremoniach, choćby do malowania ciał ofiar. Te niebieskie włókna zostały także wykryte w napoju alkoholowym na bazie agawy w pochówkach w Teotihuacan na terenie Meksyku.
Jakie może być wyjaśnienie w tym przypadku? Chen proponuje, że być może ofiary miały w ustach bawełniane szmatki pełniące funkcję knebli. Jeśli osoby, które miały zostać złożone w ofierze, przebywały w areszcie przez dłuższy czas, ich kamień nazębny mógł zawierać niebieskie włókna.
Z drugiej strony, Claire Ebert z University of Pittsburgh dość sceptycznie podchodzi do tej hipotezy. Podkreśla jednocześnie, że analizy kamienia nazębnego są ważne, ponieważ mogą być wykorzystane do przyjrzenia się innym aspektom życia Majów, zaczynając od życia codziennego a na rytuałach kończąc.
Czytaj też: Miał cztery nogi i zamieszkiwał Ziemię dłużej niż sądzono. Ten kangur nie należał do zwyczajnych zwierząt
Chan i jej zespół przyznają, iż przeprowadzone badania mają kilka ograniczeń. Przede wszystkim, tempo tworzenia się płytki nazębnej zależy od rodzaju spożywanego pokarmu i fizjologii danej osoby, dlatego nie można jednoznacznie stwierdzić, kiedy włókna przylgnęły do zębów. Poza tym, tylko niewielka część znalezionych szczątków zawierała taki kamień, dlatego próbka badawcza nie była zbyt liczna.