Nazwane przez badaczy mrocznymi wskazane cechy osobowości obejmują narcyzm, psychopatię, sadyzm oraz makiawelizm i często są związane z negatywnymi wynikami społecznymi – w psychologii nazywa się je “mrocznym tetradem”, czyli “mroczną czwórką”.
Ale czy te cechy osobowościowe mogą warunkować sposób, w jaki jednostki reagują na globalny kryzys? Analizując wyniki 402 Amerykanów w wieku od 18 do 78 lat, badacze z Uniwersytetu w Mississippi stwierdzili, że istnieją pewne subtelne, ale zauważalne różnice związane z tymi cechami osobowości – od zachowań do nastroju.
“Nasze ustalenia wskazują, że w początkowych stadiach pandemii w Stanach Zjednoczonych obecność “mrocznych” cech osobowości warunkowała poznawcze i emocjonalne reakcje na pandemię” – napisali autorzy w swoim artykule, który opublikowano w listopadzie 2020 roku na łamach czasopisma “Personal and Individual Differences”.
Rekrutując uczestników online, naukowcy prosili ich o wypełnienie kwestionariuszy dotyczących ich uczuć, myśli i zachowań w czasie pandemii, a ich “mroczne” cechy osobowości zostały uszeregowane z użyciem ogólno przyjętych norm psychologicznych – miary “Dirty Dozen” (“Parszywa Dwunastka” – test składający się z 12 pytań) oraz “Assessment of Sadistic Personality”, którego zadaniem jest wskazanie sadystycznych cech jednostki.
Testy wykazały, że osoby o narcystycznych i makiawelicznych cechach zmagały się emocjonalnie z przewrotem społecznym, który nastąpił wraz z pandemią, za to ci, którzy oceniali siebie jako osoby z cechami sadystycznymi, zgłaszali bardzo pozytywny wpływ pandemii COVID-19 na swoje samopoczucie. “Być może osoby te czerpią przyjemność z wydarzeń, które są powszechnie postrzegane jako mające negatywny wpływ na społeczeństwo” – napisali autorzy w podsumowaniu badania.
Badacze podkreślili również, że osoby biorące udział w badaniu nie były klinicznymi narcyzami lub sadystami, lecz po prostu, że wyraziły posiadanie niektórych z tych cech, dodając również, że badanie dało ważny i interesujący ogląd na to, jak różne typy osobowości reagują na wielkie wstrząsy społeczne – jak ten, który aktualnie przeżywają mieszkańcy wszystkich krajów świata.
Poza reakcjami emocjonalnymi badacze zbadali, jak w odpowiedzi na pandemię różne typy osobowości zmieniły swoje zachowanie.
Wyniki pokazały, że żadna z “mrocznych” cech osobowości nie była predyktorem zachowania w obliczu pandemii, jednak osoby z cechami narcystycznymi i psychopatycznymi rzadziej angażowały się regularne zachowania porządkowe, takie jak chociażby częste odkażanie często dotykanych przedmiotów i powierzchni. Naukowcy zauważyli, że im wyższe wyniki w zakresie narcyzmu i psychopatii u badanych, tym mniejsze było ich zaangażowanie w czynności związane z czystością.
Osoby o cechach makiawelicznych często wykazywały za to tendencję do strachu przed zakażeniem koronawirusem, a posiadacze narcystycznych osobowości chętniej angażowali się w czynności związane z pomocą ludziom dotkniętym pandemią, co tylko pozornie może wydawać się sprzeczne z ich charakterem – badacze twierdzą, że narcyzi włączają się w prospołeczne aktywności, by móc cieszyć się aprobatą innych.
Podczas gdy badanie dotyczyło tylko powiązań, a nie tego, co było przyczyną tych różnic, badacze sugerują, że sposób, w jaki “mroczny tetrad” reaguje na kryzysy, może mieć coś wspólnego z tym, jaką rolę dla każdej z tych osobowości odgrywa społeczna stabilność.