Test, który potrwa w Kyoto University Hospital od września 2024 r. do sierpnia 2025 r., obejmie 30 mężczyzn w wieku 30-64 lat, którym brakuje co najmniej jednego zęba trzonowego. Dożylny lek zostanie przetestowany pod kątem skuteczności w przypadku uzębienia ludzkiego, po tym, jak udało się wyhodować nowe zęby u fretek i myszy bez znaczących skutków ubocznych.
Czytaj też: Zęby odrastają: czy to koniec z drogimi implantami?
Prof. Katsu Takahashi z Medical Research Institute Kitano Hospital mówi:
Chcemy zrobić coś, aby pomóc tym, którzy cierpią z powodu utraty lub braku zębów. Chociaż do tej pory nie było żadnego leczenia zapewniającego trwałe efekty, uważamy, że oczekiwania ludzi co do regeneracji zębów są wysokie.
Badania kliniczne leku na regenerację zębów ruszają już we wrześniu
Po 11-miesięcznym pierwszym etapie naukowcy będą testować lek na pacjentach w wieku 2-7 lat, którym brakuje co najmniej 4 zębów z powodu wrodzonego niedoboru zębów (anodoncji), który szacunkowo dotyczy 1 proc. osób. Zespół prowadzi obecnie rekrutację do badania fazy IIa.
Czytaj też: To może być rewolucja w stomatologii! Rosjanie stworzyli materiał twardszy niż szkliwo
Naukowcy zamierzają rozszerzyć badanie na osoby z częściowym bezzębiem, czyli takie, którym brakuje 1-5 stałych zębów z powodu czynników środowiskowych. Częstość występowania tego zjawiska różni się w zależności od kraju, ale szacuje się, że ok. 5 proc. Amerykanów ma braki w uzębieniu, przy czym znacznie wyższa częstość występowania występuje u osób starszych.
Sam lek dezaktywuje białko USAG-1, które hamuje wzrost zębów, o czym pisaliśmy w 2023 roku. Blokowanie interakcji USAG-1 z innymi białkami stymuluje sygnalizację białka morfogenetycznego kości (BMP), która wyzwala generowanie nowej kości. W badaniach z udziałem fretek i myszy lek spowodował wzrost nowego zęba, a także wzmocnił kość w istniejącym uzębieniu.
Prof. Katsu Takahashi dodaje:
Białko USAG-1 ma wysoką homologię aminokwasów wynoszącą 97 proc. między różnymi gatunkami zwierząt. Jest podobne u ludzi, fretek, myszy i psów beagle, więc możemy zakładać, że jeżeli coś działa na USAG-1 u myszy, to zadziała także u ludzi.
Lek stworzony przez japońskich naukowców jest zwieńczeniem ponad 20 lat pracy nad regeneracją zębów. Prof. Takahashi ma nadzieję, że stworzony przez niego preparat pomoże nie tylko osobom, które cierpią na wrodzone schorzenia stomatologiczne, ale także tym, u których problemy pojawiły się w późniejszym wieku.
Niektóre gatunki zwierząt, m.in. rekiny, wymieniają zęby całe życie. Ludziom wyrastają tylko dwa zestawy zębów w ciągu życia, ale istnieją dowody na to, że mamy również “zawiązki” dla trzeciego zestawu, które jednak nigdy nie zostają aktywowane. Niewykluczone, że operacje przeprowadzane na USAG-1 i związanymi z nim białkami mogą pomóc w skuteczniejszej odbudowy zęba. Niektórzy twierdzą, że mechanizmy regeneracyjne mogą być uniwersalne w przypadku tkanki kostnej, więc lek na zęby sprawdziłby się także w przypadku innych urazów.