Przez ostatnie pięć tygodni Percy – jak pieszczotliwie nazywany jest łazik NASA – skupiał się głównie na wspieraniu i dokumentowaniu pionierskich lotów swojego towarzysza podróży – helikoptera Ingenuity. Pierwsze loty ważącego niespełna 2 kg śmigłowca zakończyły się powodzeniem, dzięki czemu Percy mógł poświęcić więcej czasu na prowadzenie swoich badań.
Głazy na dnie krateru Jezero pod lupą naukowców
Główne zadanie łazika NASA to badanie powierzchni Marsa i poszukiwanie śladów form życia, które mogły tu istnieć. Na początek, dzięki Mastcam-Z – systemowi obrazowania w wysokiej rozdzielczości – Perseverance dokładnie sfotografował swoje otoczenie, czyli skalistą powierzchnię marsjańskiego krateru Jezero. To tam łazik i helikopter wylądowały 18 lutego.
W ostatnich dniach łazik Perseverance mógł o wiele bardziej szczegółowo zbadać pobliskie skały. Zrobił to za pomocą dwóch innych zaawansowanych instrumentów badawczych zamontowanych na ruchomych ramionach: lasera SuperCam i kamery WATSON (z ang. Wide Angle Topographic Sensor for Operations and Engineering).
Z pomocą szerokokątnej kamery WATSON Percy wykonał szczegółowe zdjęcia skał, a laser SuperCam podgrzał niektóre z głazów, aby łazik mógł zbadać ich skład chemiczny. „Te i inne instrumenty pozwalają naukowcom dowiedzieć się więcej o kraterze Jezero i skupić na obszarach, które chcieliby zbadać bardziej dogłębnie” – piszą badacze z NASA.
Łazik Perseverance NASA sfotografował te skały za pomocą kamery Mastcam-Z 27 kwietnia 2021 r. / Credits: NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS
Konieczne jest ustalenie pochodzenia marsjańskich skał
Zespół kierujący misją chce wiedzieć, czy znalezione przez Percy’ego skały są pochodzenia wulkanicznego, czy osadowego. Ustalenie tego jest bardzo istotne. Skały wulkaniczne mogą służyć jako zegary geologiczne, pozwalając badaczom lepiej zrozumieć historię i ewolucję krateru Jezero, w którym – jak sądzą naukowcy – miliardy lat temu znajdowało się jezioro i delta rzeki.
Z kolei skały osadowe, powstające przez nagromadzenie się pyłu, piasku i kamyków przenoszonych przez czynniki zewnętrzne (np. wodę, lodowiec, wiatr) na przestrzeni lat, mogą zawierać ślady dotyczące potencjalnego życia istniejącego niegdyś na Marsie.
„Uzyskane dane pomogą naukowcom stworzyć oś czasu pokazującą, kiedy powstało tam starożytne jezioro, kiedy wyschło i kiedy osad zaczął gromadzić się w delcie, która uformowała się w kraterze. Zrozumienie tej osi czasu powinno pomóc w datowaniu próbek skał – do zebrania w dalszej części misji – które mogą zachować zapis o starożytnych mikrobach” – podaje NASA.
Percy musi dostać się do wnętrza skał
Zadanie komplikuje fakt, że skały wokół Perseverance zostały z czasem zniszczone przez wiatr i pokryte młodszym piaskiem i pyłem. Na Ziemi geolog może wyjść w teren i po prostu rozłupać próbkę skały, aby uzyskać lepszy wgląd w jej pochodzenie. Chociaż Perrcy nie ma młota, ma inne równie skuteczne narzędzia, by zbadać marsjańskie skały.
Kiedy naukowcy kierujący łazikiem znajdą szczególnie interesujące miejsce, mogą wyciągnąć ramię łazika i użyć tarczy ściernej do zmielenia i spłaszczenia powierzchni skały, odsłaniając w ten sposób jej wewnętrzną strukturę i uzyskując materiał do analizy skład. Gdy już to zrobią, zespół zbierze bardziej szczegółowe informacje chemiczne i mineralogiczne za pomocą instrumentów o nazwie PIXL i SHERLOC.
PIXL (ang. Planetary Instrument for X-Ray Lithochemistry) to spektrometr rentgenowski, który zawiera wysokiej rozdzielczości kamerę do określenia składu chemicznego marsjańskiej powierzchni. SHERLOCK (Scanning for Habitable Environments with Raman & Luminescence for Organics & Chemicals) to spektrometr wykorzystujący laser ultrafioletowy do wykrywania związków organicznych i minerałów.
Polowanie na biosygnatury to jedno z dwóch podstawowych zadań misji Perseverance, obok zbierania próbek o potencjalnym znaczeniu astrobiologicznym. Najbardziej obiecujące z nich będą przechowywane w specjalnych tubach i składowane na powierzchni Marsa w celu ewentualnego powrotu na Ziemię. Próbki z Marsa mogą zostać zabrane w 2031 roku, w ramach wspólnej misji NASA i Europejskiej Agencji Kosmicznej.
Źródło: NASA